De Leestafel
 
29 mei 2006

The American Era

Boekbespreking The American Era van Robert J. Lieber

power and strategy for the 21st century
Robert J. Lieber

Boek review The American Era van Robert J. Lieber

In dit boek, dat vrij vertaald ‘Het Amerikaanse tijdperk’ heet, beschrijft professor internationale zaken van de Georgetown universiteit, Robert J. Lieber, een buitenland beleid dat gebaseerd is op Amerikaanse leiderschap en militaire superioriteit. De door hem beschreven strategie sluit nauw aan bij de National Security Strategy (NSS) zoals die door de Bush-regering is geformuleerd.

Deze strategie is een breuk met het verleden, want met 9/11 is het pijnlijk duidelijk geworden dat het Westen een nieuwe dreiging het hoofd moet bieden. Met deze aanslag bleek dat terroristen massa slachtingen willen en kunnen aanrichten onder de Westerse bevolking op een schaal die niet eerder voor mogelijk werd gehouden. Overigens is Liebers argument subtiel. Hij laat zien dat er sinds 9/11 veel veranderd is, maar dat het huidige beleid historisch gezien ook weer niet zo uniek is als velen misschien denken.

Lieber pleit er in dit boek voor dat Amerika de politie agent van de wereld blijft en zo de wereld voor globale chaos behoedt. Er zijn mensen die liever zien dat de VN en niet Amerika deze rol vervult. Speciaal voor hen wordt Nederland gidsland al op pagina 35 genoemd. Daar beschrijft Lieber namelijk de daadkracht van de VN aan de hand van het optreden van de Nederlandse VN troepen in Srebrenica. Lieberman komt met meer voorbeelden en maakt een solide case dat de VN gewoonweg niet voor de stabiliteit en welvaart kan zorgen waar de VS op dit ogenblik over de hele wereld voor zorgt.

Ook voor de EU ziet hij geen grote rol weggelegd. De EU heeft zelf geen leger en de legers van de lidstaten zijn slecht geïntegreerd en hebben veel redundantie, wat de totale slagkracht van de EU nog minder doet zijn. Ook zijn de defensie budgetten een stuk lager dan die in de VS. Maar ook is de EU niet zo’n eenheid zoals sommige hopen dat ze is. Europa is verdeeld en heeft is dan ook niet instaat een samenhangend buitenlandbeleid te formuleren.

Sinds de val van het communisme is de dreiging uit het oosten veel kleiner geworden en zijn de anti Amerikaanse geluiden uit Europa luider geworden. Sommige landen in Europa, met name Frankrijk, willen graag een macht in oppositie tot Amerika vormen. Maar, zo laat Lieber zien, Europa is daar gewoon weg niet toe instaat en er zijn ook geen goede partners om dat mee te bereiken. Maar meer fundamenteel, de VS en de EU staan cultureel dichter bij elkaar dan welk ander werelddeel dan ook en zijn daarnaast ook nog eens elkaars grootste handels partners.

De oppositie van de EU neemt Lieber dan ook niet al te serieus. Het huidige streven om de VN een grotere rol te geven ziet hij op twee manieren. Enerzijds ziet hij Europeanen die het Europese integratie model projecteren op de rest van de wereld, maar die daarmee voorbij gaan aan de anarchistische aard van de rest van de wereld. Anderzijds ziet hij dit als een manier om de VN als een soort guillivers web tegen de macht van de VS in te zetten.

Ook worden het middel van preventieve aanval en de oorlog in Irak uitgebreid besproken.

“The absence of WMD stockpiles represented a serious failure for the major intelligence agencies and had damaging political repercussions, though this does not mean that the WMD issue was baseless. Saddam, after all, not only had possessed WMD, but had used them and confirmed the existence of his programs to the UNSCOM inspectors in 1991. In 2003 following the war, the Iraq Survey Group (ISG) established by the coalition discovered a program to develop long-range missiles. David Kay, who headed the ISG, reported that his team had discovered “dozen of WMD related program activities and significant amounts of equipment that Iraq concealed from the U.N. during the inspections that began in late 2002”. Iraqi scientists and senior government figures also told the ISG that Saddam remained firmly committed to acquiring nuclear weapons. And Kay concluded that “Iraq was in clear violation of the terms of resolution 1441”. (P. 139)


Lieber beschrijft ook hoe Amerika een stabiliserende invloed heeft op de Aziatische regio. De meeste landen in de regio erkennen dit dan ook en komen daar niet tegen in verzet. Mocht de VS zich terug trekken uit Azië dan zou dit waarschijnlijk een wapenwedloop tot gevolg hebben, met als resultaat meer instabiliteit in de regio. Dat zou dan ook strategische en economische schade toebrengen aan Amerika. Want de landen in Azië zijn voor hen belangrijke handelspartners van goedkope producten, waardoor de inflatie in de VS onder controle blijft. Maar ook het enorme tekort op de handelsbalans met deze landen, waardoor deze landen enorme dollarreserves aanhouden, schept een afhankelijkheid. Mochten deze dollarreserves plotseling op de markt komen, dan zou dit alle partijen een enorme schade berokkenen.

Maar hoewel Amerika over de gehele wereld een positieve en stabiliserende rol heeft, is er toch veel anti Amerikanisme. Volgens Lieber wordt dit voor een groot deel veroorzaakt door de globalisering en de afgunst op de Amerikaanse overmacht. Door de globalisering worden veel samenlevingen geconfronteerd met de moderniteit, wat deze samenlevingen ontwricht en woede oproept. Deze moderniteit komt uit het westen en dus is de leider van de moderne wereld, Amerika, de kop van jut.

Met name de Arabische- en islamitische werelddelen slagen er niet in te moderniseren. Deze landen gaan veelal gebukt onder autocratische en corrupte regiems die goed opgeleide inwoners veelal uitsluiten van de macht. Daardoor krijgt de alternatieve islamitische identiteit, zoals die door de terroristen als alternatief op de moderniteit wordt geboden, extra aantrekkingskracht. Dit wordt nog eens versterkt door het feit dat deze falende overheden, het antisemitisme en anti-Amerikanisme aanwakkeren om het eigen falen te maskeren.

Hoewel het anti-Amerikanisme (ook in Europa) inmiddels groteske vormen heeft aangenomen, moet het volgens Lieber toch in perspectief gezien worden. Er is immers geen coalitie tegen de VS opgestaan. Blijkbaar wordt het alternatief, waarbij het leiderschap van de VS ontbreekt, door iedereen als nog minder gewenst gezien.

Het boek onderbouwd en verdedigd de strategie die aan het beleid van de Bush-regering ten grondslag ligt. Maar dat betekent niet dat de schrijver de uitvoering van deze zelfde Bush-regering niet bekritiseert. Zo vindt Lieber o.a. een beter diplomatiek optreden gewenst. Niet dat dit nu direct de oorzaak van het anti-Amerikanisme is, maar het onnodig tegen de haren instrijken van andere is contra productief, aldus Lieber.

Dit boek bied een heldere analyse van het Amerikaanse buitenlandbeleid, met aandacht voor de kritiek op dit beleid. Dit zeer leesbare boek is een aanrader voor supporters en critici van het huidige Amerikaanse buitenlandbeleid.


Besproken Boek
The American Era
power and strategy for the 21st century
Robert J. Lieber
Cambridge University Press (September 12, 2005)
268 Blz. Prijs: amazon.com

Website - Robert J. Lieber (CV)

(video) US State department webcast with Dr. Robert Lieber


Anderen over dit boek

"This may be the best book on American foreign policy written since Sept. 11. Robert Lieber is a scholar with deep insight, broad knowledge, and, what is lacking in most discussions of world affairs today, common sense. Anyone thinking seriously global affairs today and in the coming years should begin with this smart and sober work."
Robert Kagan

a brief but compelling review of American foreign policy over the last five years, and pretty much demolishes the idea that we are roundly hated or that we are culpable for various alleged sins. A sober and very readable account by a Georgetown University scholar whose intellectual integrity and knowledge shine through on every page.Victor Davis Hanson

"Distracted by the red-hot partisan debate over Iraq, one can easily lose sight of the underlying strategic imperative that now guides American foreign policy. Robert Lieber's The American Era: Power and Strategy for the 21st Century serves as an invaluable primer on the nature of that imperative, outlining in a comprehensive but accessible fashion the continuing need for American global leadership."Gary Schmitt, The Weekly Standard

"With its powerful thesis and compelling arguments, Robert Lieber's The American Era is destined to become a key text in the global debate about American foreign policy."Michael Mandelbaum

"Robert Lieber has written a first-rate book...A work of scholarship, yet accessible to a wider readership, a work of judgment, yet anchored in the data and the objective world...a book of quality by a scholar of genuine depth and authority."Fouad Ajami

"[The American Era is ] a wonderful, elegant and compelling analysis in every respect... It will become compulsory reading on my Masters US Foreign Policy course next year and, I believe, should be read - and hopefully understood! - by anyone interested in American foreign policy. It really represents a magnificent achievement and is a work of exemplary scholarship. I hope and trust it receives the positive impact, reviews and sales that it thoroughly deserves."Robert Singh (University of London)

"Mr. Lieber's book gives a comprehensive and in-depth explanation of the foundations for the strategy and actions of the administration, of interest to its supporters. At the same time, the book will compel critics to consider the best arguments that can be made for the administration's international policies."The Washington Times


Anderen reviews:
Weekly Standard - Pax Americana
Washington Times - The case for U.S. power
Washington Post - Joseph S. Nye Jr.


Tags: , , , , , , , , , ,

Labels: , ,

 
» Lees verder



 
25 mei 2006

De Chinacode ontcijferd

Boekbespreking De Chinacode ontcijferd (Economische grootmacht Ja. Wereldrijk Nee) van Henk Schulte Nordholt

Economische grootmacht Ja. Wereldrijk Nee
Henk Schulte Nordholt

Boek review De Chinacode ontcijferd (Economische grootmacht Ja. Wereldrijk Nee) van Henk Schulte Nordholt

De titel van het boekje is wel een heel erg flauwe toespeling op de De Da Vinci Code hype. Daardoor zou je kunnen denken dat het boekje van hetzelfde flauwe niveau is. Maar dat is gelukkig niet zo. Het is eigenlijk een knipoog naar de huidige China hype, die de schrijver maar een beetje overdreven lijkt te vinden. Hoewel hij eerlijk bekent blij te zijn dat hij, dankzij deze hype, gemakkelijk een uitgever voor zijn boek heeft kunnen vinden.

De China hype is volgens schrijver Henk Schulte Nordholt niet op niets gebaseerd, want in China woont tenslotte 21% van de totale wereldbevolking. En China is de 4e economie van de wereld die maar liefst met 9% per jaar groeit. Als je dan bedenkt dat de meeste Chinezen naar onze normen nog erg arm zijn, dan heeft China een enorme groei potentie. Maar zo laat de schrijver ons tegelijk weten, dat alles is niets nieuws. Zoals al vaker in het verleden zijn er sommige die zich verlekkeren aan de enorme afzet markten en zien anderen er weer een opkomende totalitaire supermacht in. Dit is niet de eerste China hype en het zal ook wel niet de laatste zijn.

China is ook al een heel oud rijk, dat terug gaat tot voor de tijd van de Farao’s. Let wel, dat is dus lang voor onze beschaving ontstond bij de oude Grieken! De Chinezen zijn zich ook bewust van deze lange en rijke geschiedenis en zien de huidige armoedige toestand van China als een onrecht dat hen is aangedaan, en dat vooral hersteld moet worden. Ook zien ze nu de schade die de revolutie het land heeft aangedaan, en dus kiezen de bestuurders voor een meer conservatieve aanpak, waarbij veranderingen stap voor stap plaats vinden. Dit alles om toch vooral de groei niet te verstoren die hen weer tot wereldrijk moeten gaan verheffen.

De grote vraag is natuurlijk, blijft China zo snel doorgroeien of komt er een kink in de kabel? Zo is er het probleem van sociale stabiliteit in een land waar de welvaart steeds ongelijker verdeeld wordt. In 2004 alleen al, werden door het ministerie van openbare veiligheid, zo’n 74.000 relatief grote rellen gerapporteerd.

Het boek staat dan ook stil bij de talloze uitdagingen waar China voor staat: Hoe ontwikkeld deze, nog steeds erg centralistisch geleide, één partij staat zich? Een staat waar veel verboden is maar alles kan. Gaat de rechtstaat meer ingang vinden, zodat er meer zekerheid over bezit ontstaat? Of blijven zakenmensen gevaar lopen, zeker als ze zich politiek gevoeliger terrein begeven?

Dat de rechtstaat slecht functioneert blijkt ook uit het feit dat ondanks de enorme economische groei van de afgelopen jaren, de Chinese beurs niet is gestegen. Het koersniveau van 2005 is nog steeds niet het niveau van 1999 ontstegen! Maar ook de sterk gereguleerde banksector functioneert niet goed en kampt met enorme hoeveelheden bad loans.

Verder heeft China ook een te kort aan grondstoffen. Om die voor de toekomst zeker te stellen, sluit China met allerlei autocratische paria staten (Iran, Birma, Somalië, enz.) overeenkomsten. De industrieën zijn niet energie zuinig en sterk vervuilend. Verder werkt men er ook hard aan om de eigen energie bronnen als kolen, kernenergie en waterkracht beter te benutten.

De economische groei vertaalt zich ook in een enorme groei van de defensie uitgaven. Wat haar buurlanden en zeker ook landen als Amerika en Japan zorgen baart. Zeker omdat nog niet geheel duidelijk is hoe de Chinese staat zich ontwikkeld. China is nog steeds een één partij staat, waar president Hu Jintao democratie onlangs nog “een doodlopende weg” noemde. Het boek gaat hier uitgebreid op in en beschrijft bijvoorbeeld dat er op dit ogenblik in de partij verstarring optreed. In de partij is men van mening dat verdere hervormingen en openheid niet nodig zijn. Gezien de enorme economische groei volhart men hier in. Men wil van China weer een wereldmacht maken en men denkt dat men de huidige groei alleen kan blijven volhouden binnen het huidige autocratische systeem.

Ook komen ter sprake het extreme Chinese nationalisme, de Xenofobie, de enorme haat naar Japan, het conflict met Taiwan en de grens conflicten met haar buurlanden. Het zijn allemaal zaken, die voor verrassingen in de toekomst kunnen zorgen.

China is een land dat zich sterk bewust is van haar geschiedenis. Om het al duizenden jaren oude rijk te kunnen begrijpen is kennis van haar verleden dan ook onontbeerlijk. De schrijver laat ons op een vlotte manier kennis maken met de belangrijkste gebeurtenissen in de Chinese geschiedenis. Van Marco Polo naar de eigen Chinese ontdekkingsreizen. De dogmatiek van Confucius en hoe Mao daar toch op zeker hoogte weer op voortbouwde. De relatie met het Westen en de isolationistische houding van China. Hoe ze Hongkong verloor aan de Engelsen en hoe daarna zelfs grote gedeelte van haar gebieden min of meer bezet werden (zelfs Duitsland krijgt een stuk). Het komen en gaan van de communistische revolutie. Maar ook haar relatie met haar buurlanden word uitgebreid besproken.

Het boek schets met een mengeling van geschiedenis en beschrijving van hedendaagse ontwikkelingen een ander beeld dan het oppervlakkige beeld we gewend zijn van China te hebben. Dat beeld is niet onderverdeeld positief maar ook zeker ook niet negatief. Volgens de schrijver is China een opkomende macht met een enorm potentieel. Al moeten we nog afwachten hoe zich dat ontwikkelt. Maar China is geen komend wereldrijk, daarvoor is het teveel in zich zelf gekeerd en ontbreekt ook een alternatieve ideologie. De Chinese staat lijkt tot nu toe vooral op opportunistische wijze het eigen belang na te streven en daarbij geen blijvende aantrekkingskracht op andere staten te hebben. En al helemaal niet voor haar buurlanden die angstvallig het herrijzende China in de gaten houden.

Een ding is duidelijk, China is zich weer aan het herstellen. En aangezien daar bijna een kwart van de wereldbevolking woont is dat per definitie een belangrijk gegeven voor de rest van de wereld. Met dit een vlot geschreven boek van Sinoloog Henk Schulte Nordholt die daar al vele jaren werkt kan iedereen een genuanceerd en realistisch beeld krijgen over de opkomst van China. Het is boek is vlot te lezen en zeker de moeite waard.


Besproken boek
De Chinacode ontcijferd
Economische grootmacht Ja. Wereldrijk Nee
Henk Schulte Nordholt
Uitgeverij Byblos, 2006
ISBN 9058474755
206 Blz.
prijs: vergelijk.nl / beslist.nl


De schrijver
Henk Schulte Nordholt (1953) studeerde Sinologie en Internationaal recht aan de Universiteit Leiden. Na z’n studie werkte hij achtereenvolgens bij het ministerie van Economische zaken (East Asia Desk), de ABN Amro Bank in Beijing en de HBU Bank in Taipei. Sinds 1992 is hij managing director bij Hofung Technology een, in Beijing gevestigd Nederlands, bedrijf dat zich bezighoudt met de marketing en verkoop van technologie en machines aan de chemische-, petrochemische- en energie-industrie. Verder publiceerde hij over China in diverse vakbladen en kranten. Hij schreef eerder: Over de Bergen van Tibet (Asoka: Rotterdam, 2002).


Anderen over dit boek
Elsevier - 'China mist zendingsdrang’
De Standaard - Niets mag, alles kan
Carp - Review

Tags: , , , , , , ,

Labels: ,

 
» Lees verder



 
13 mei 2006

Terwijl Europa Sliep

Boekbespreking Terwijl Europa Sliep (De dreiging van de radicale islam) van Bruce Bawer

De dreiging van de radicale islam
Bruce Bawer

Boek review Terwijl Europa Sliep (De dreiging van de radicale islam) van Bruce Bawer

Zo nu en dan komen er ook zeer kritische boeken in het Nederlands uit, die je niet mag missen. Dit is zo’n boek. Er zijn wel eerder boeken verschenen die de toestand van ons continent onder de loep namen, maar niet eerder zo grondig, met zoveel feiten en rake analyses. Zelfs mensen die het nieuws rond de islamitisering van Europa redelijk goed hebben gevolgd, door bijvoorbeeld de gespecialiseerde web logs te lezen, kunnen nog steeds verrast worden door de vele feiten die in het boek zijn verzameld.

Bruce Bawer, de schrijver van het boek, is een Amerikaan uit New York, die naar Europa is geëmigreerd. Eerst woonde hij in Amsterdam, maar dat heeft hij inmiddels verruild voor Noorwegen, het geboorte land van zijn partner. Toen de links liberale Bawer Amerika achter zich liet was hij als homoseksueel blij verlost te zijn van de Christen fundamentalisten uit de Verenigde Staten. Over hen had hij in het verleden zelfs een bestseller geschreven met de naam “Stealing Jesus : How Fundamentalism Betrays Christianity”. Hier in schreef hij over het verstikkende Christen fundamentalisme in Amerika. Hij zag Europa, en Amsterdam in het bijzonder, als het liberale wonderland waar de moderne wereld haar hoogtepunt had bereikt. In New York voelde hij zich vaak niet veilig, hoewel hem daar nooit wat was overkomen. Nee, dan Amsterdam, daar waande hij zich zo veilig als wat, tussen al die tolerante Nederlanders.

Hij wist toen nog niet, dat zijn beeld van het oude continent nog grondig zou veranderen door de ervaringen die hij er zou opdoen. Na nog geen drie weken in het Amsterdam te zijn, wordt hij al overvallen door een Marokkaanse bende. Zo’n gewapende overval dat had hij zelfs in New York nog niet eerder zelf meegemaakt. Ook komt hij naarmate hij wat langer in Europa is achter dat Europa en Amerika op een andere manier verschillend zijn dan hij had gedacht. Hij komt er achter dat hij veel typisch Amerikaanse dingen niet gewaar was omdat ze zo van zelfsprekend zijn. Maar ook dat dingen die hij als overdreven of zelfs ronduit vervelende Amerikaanse eigenschappen ervoer, eigenschappen zijn die behoren bij een vrije samenleving. Het Europese alternatief blijkt niet zo fraai als het in eerste instantie leek.

Bawer zijn boek gaat over Europa en haar islamitisering. Maar als je de titel en sub titel van het boek ziet, zou je ten onrechte het beeld kunnen krijgen dat het vooral over de islam zelf gaat. Maar het boek gaat minstens zoveel over hoe Europeanen zijn en wat ze doen. Het boek is dan ook eerder een genadeloze kritiek op de Europeanen dan op fundamentalistische moslims.

De enorme stroom islamitische immigranten zijn volgens Bawer eigenlijk helemaal geen immigranten. Want deze immigranten komen niet naar Nederland om Nederlanders onder de Nederlanders te worden, ze komen naar Nederland om een deel van de Westerse welvaart te bemachtigen. Voor de rest blijven ze over het algemeen verbonden aan hun eigen clan en hun land van herkomst. Ze wijzen de Nederlandse leefwijze af. Hij illustreert in zijn boek duidelijk hoe deze vorm van ‘integratie’ in Europa plaats vindt. Ook wordt het duidelijk dat er binnen de moslim gemeenschap een gebrek aan individuele vrijheid is, het groepsbelang gaat eigenlijk altijd voor. Talloze voorbeelden van agressie tegen homo’s, vrouwen en Westerlingen passeren de revu. Zo noemt hij bijvoorbeeld het feit dat in een periode van slechts een halfjaar, in de stad Denhaag, alleen al, zo’n 11 eerwraak moorden plaatsvonden (zover bekend). Willekeurig vraag je je als lezer dan af hoe groot het aantal vermoorde vrouwen landelijke dan wel niet is. Bawer verbaast zich dan ook over de enorme straffeloosheid waarmee het moslim geweld gepaard gaat. Ook beschrijft hij de Europese moslim leiders, die bijvoorbeeld aan hun Europese volgelingen uitleggen dat de ongelovige eigenlijk verplicht zijn hen uitkeringen en subsidies te verschaffen. Zo werkt dat nu eenmaal onder de sharia’s Jizya belasting, die ongelovigen moeten betalen in een islamitische staat.

Hij is dan ook gaan inzien dat vergeleken bij de islamitische fundementalisten in Europa, de christen fundamentalisten in Amerika maar een stelletje amateurs zijn. Hij beoordeeld het feit dat de kerken in Europa leeg zijn nu anders dan toen hij net aankwam in Europa. Toen had hij daar totaal geen moeite mee, hij vond dat toen alleen maar heel positief. Maar hij concludeert nu dat dit ook tot gevolg heeft dat de Europeaan daardoor ook niets meer absoluut ziet en geen levensdoel meer heeft. Ook neemt de Europeaan religie niet meer serieus, waardoor hij zelfs niet meer kan geloven dat andere mensen dit nog wel heel serieus en alles bepalend vinden. Maar Bawer, zelf ongelovig, ziet toch geen oplossing in her-evangelisatie van Europa (zoals Tony Blankley dat in zijn boek The West’s Last Change als een van de mogelijke oplossing noemde). Hij ziet meer vrijheid en een meer echt (klassiek) liberaal Europa als uitweg voor de crisis.

Hij beschrijft Europa dan ook als een continent met een gebrek aan vrijheid, met een elite die wel half verliefd lijkt op tirannie. Ook de media is onderdeel van het probleem. Waar de pers in Amerika de politiek bekritiseerd en belachelijk maakt, worden de Europese politici (als ze tenminste mainstream zijn) door de pers bewierrookt. De politiek- en media elite is in feite één. Bawer noemt deze elite een overblijfsel uit de feodale tijd van Europa.

Door deze gesloten elite van media en politiek is het politiek spectrum in Europa dan ook beperkt. Vergeleken met het Amerikaanse politieke spectrum kennen wij hier geen stroming die te vergelijken is met de Amerikaanse conservatieve republikeinse partij. In feite zijn alle partijen in Europa sociaal democratisch. De consensus zowel binnen de partijen als over de partijen heen is zo groot, dat Bawer spreekt over een ‘één idee’ staat.

Nederland komt ook regelmatig ter sprake. Zo is de veelgehoorde verklaring dat Pim Fortuyn niet te duiden is als links of rechts volgens hem, slechts een slogan van een disfunctionele politieke elite. Een elite die niet kan denken buiten de eigen bedachte onzinnige politieke stromingen. Stromingen die slechts de marginale verschillen verhullen van een elite die het allemaal al weet en waar geen wezenlijke discussie meer plaats vindt.

Wanneer er partijen opkomen buiten deze bekrompen politieke mainstream, dan bestrijdt de elite deze door ze politiek buiten te sluiten, in de media hun woorden te verdraaien en probeert men hen te stigmatiseren als nazi’s. Maar ook geeft Bawer voorbeelden van regelrechte censuur om afwijkingen van het politiek correcte denken te voorkomen. De rol van de pers is in Europa dan ook niet zozeer om voorlichting te geven, maar ze hebben veel meer de functie om les te geven over hoe men behoort te denken.

Er is in Europa dan ook steeds minder politieke vrijheid en er is veel politiek geweld. In zweden worden mensen van de verkeerde politiek partij ontslagen, worden ze aangevallen, met de dood bedreigt en vinden er op hen zelfs moordaanlagen plaats. In Noorwegen is een nieuwe anti discriminatie wet aangenomen met omgekeerde bewijslast. En zo noemt hij vele landen. Het blijkt dat in Europa steeds meer mensen worden vervolgt voor hun mening. Bawer roept de Amerikanen dan ook op om steun te geven aan Europese dissidenten die de Amerikaanse waarden en normen, zoals de liberale en vrije samenleving, verdedigen.

Door dat de Europeanen zo totaal onkritisch zijn en de problemen niet benoemen en aanpakken, ziet Bawer de druk stijgen en is hij bang voor een rechtse overcorrectie (dit in plaats van dit een voortzetting van een wat daadkrachtiger totalitair denken te noemen). Ook dit is volgens hem een bedrijging voor de liberale democratie. Maar hij maakt een speciale uitzondering voor Frankrijk. Dat is al de grootste vijand van de liberale Westerse beschaving.

Het boek staat ook vol met anekdotes die je hilarisch zou kunnen noemen als het niet om zulke ernstige feiten zou gaan. Neem nu de bekende terreur leider Mullah Krekar. Deze terreur imam heeft in Irak nog in een aantal dorpen een waar, Taliban waardig, schrikbewind gevoerd. Ook preekt hij openlijk de gewelddadige Jihaat tegen het Westen. Juist deze man blijkt de grote knuffel teddybeer van de Noorse elite te zijn. Bawer verhaalt hoe deze elite met hem wegloopt en hij zelfs een ware sterrenstatus bereikte toen hij mee demonstreerde tegen de bevrijding van Irak.

Of wat te denken van de anti terrorisme betoging in Noorwegen waar het hele establishment van Noorwegen uitloopt om samen met de moslims te gaan demonstreren tegen terrorisme en voor vrijheid? Er komen echter maar 50 moslims opdagen, waarschijnlijk allemaal familieleden van de organiserende Amazigh moslim. Op de looproute door Oslo komen de demonstranten, die voornamelijk bestaat uit leden van het establishment, veel meer moslims tegen dan er mee lopen… Toch is het niet zo, dat moslims gewoon niet zo te porren zijn voor demonstraties, want Bawer noemt daarna alle zaken waar moslims wel massaal de straat voor zijn op gegaan in Europa. Maar nooit gingen ze massaal de straat op om zich uit te spreken tegen het geweld wat in de naam van hun geloof plaatsvindt.

Maar het is niet allemaal de schuld van de moslims. In Europa wordt met twee maten gemeten: Europeanen worden als individuen gezien maar islamieten als groep. Bij islamieten wordt daardoor de groepsidentiteit en groepscultuur belangrijker geacht dan de individuele vrijheid. Dit is feite wat de Europese elite onder de multiculturele samenleving verstaat.

Door de soepele immigratie regels in Europa neemt het aantal moslims explosief toe. Bovendien streven de moslims naar segregatie. Als deze trends zich zo blijft voortzetten dan zou mogelijk al binnen een tijdsbestek van enkele tientallen jaren, er min of meer soevereine moslim enclaves in Europa kunnen ontstaan. En ligt een Europese burger oorlog binnen handbereik. Maar ondanks dat hij dit soort scenario’s beschrijft, ziet hij geen heil in een immigratie stop uit islamitische landen. Als oorzaak identificeerd hij de xenofobe houding van de Europeanen zelf. Deze willen helemaal niet dat de immigranten net zo worden als zij zelf. De Europeanen zijn echter niet xenofoob met elkaar, stelt Bawer, ze zien elkaar als een soort neven en nichten. Wel xenofoob zijn ze met niet Europeanen zoals Amerikanen en moslim immigranten. Hij beschrijft dan ook de discriminatie die hij zelf ondervindt (Voor de lezer wordt niet duidelijk of dit niet ook veroozaakt kan worden door zijn homoseksuele geaardheid of het anti-Amerikanisme). Volgens hem gaat Amerika veel beter om met haar immigranten en hij illustreert dit met zijn eigen jeugd ervaring. Hij zat op school met allemaal Amerikaanse kinderen, maar als hij de namen van zijn schoolklas nu jaren later terug ziet,realiseert hij pas hoe multicultureel zijn eigen klas eigenlijk was. Hij gaat er echter aan voorbij, dat hij voornamelijk met Europese immigranten in één klas zat en niet met moslims (De Amerikaanse moslim populatie is kleiner dan 1%). Als lezer zou je dan kunnen denken dat dit dus niet zoveel zegent is want Europeanen integreren net zo makkelijk in Europa als in Amerika.

Zou het kunnen dat Bawer hier oorzaak en gevolg omdraait? Zouden de gevallen van discriminatie die hij beschrijft niet juist het gevolg kunnen zijn van het door hem zo bekritiseerde politiek correcte denken en de sociaal democratie? Want als je als ondernemer niemand mag ontslaan en je mag al helemaal niet het gedrag van immigranten bekritiseren, dan wordt het toch een enorm risico om een ‘vreemde’ aan te nemen? Op extreem risico mijdend gedrag komt zodoende een enorme premie te staan, want als ondernemer zit je behoorlijk vast aan zo’n persoon.

Door het hele boek, beschrijft Bawer met veel voorbeelden het irrationeel anti-Amerikanisme (of beter gezegd: Amerika haat). Heel terecht wijst hij daarbij op een wel heel erg achterlijke Europese gewoonte, die ik bijna nooit iemand hoor beschrijven. Zo is het in Amerika een lange traditie om de wereld, maar toch vooral ook zich zelf kritisch, te beschouwen. Europese intellectuelen nemen ook kennis van deze kritiek en in plaats er de les van te leren om zelf ook hun eigen werelddeel kritisch te beschouwen, gebruiken ze deze Amerikaanse zelf kritiek selectief en onkritisch. Dit alles slechts om de Amerikanen van van alles te kunnen beschuldigen en zich zelf moreel superieur te kunnen wanen. Maar ook het Anti Amerikaanse dat Bawer persoonlijk ervaart en beschrijft in zijn boek laat toch vooral een afgunstig en onnozel werelddeel zien. Na zijn beschrijving is het lastig om niet te erkennen dat het anti-Amerikanisme inmiddels zulke zielige vormen heeft aangenomen dat het wel een heel erg schamele schaamlap voor de eigen incompetentie van het Europese continent aan worden is. Hij gaat nog een stap verder en noemt het Anti Amerikanisme een herleven van het koude oorlog denken. Als tegen gif raadt hij de Amerikanen aan om meer uitwisselingsprogramma’s te organiseren voor de Europese jeugd. De persoonlijk ervaring met de Amerikaanse realiteit is een krachtig middel tegen deze anti Amerikaanse propaganda van de Europese elite media.

Bawer is het over de top anti Amerikanisme goed zat en schrijft dat de gezamenlijke Europese cultuur waar de Europeanen zich zo op voorstaan, helemaal niet bestaat. Zo kijkt men in elk EU land naar de eigen TV programma’s, luistert men naar de eigen muziek en hebben ze hun eigen landelijke beroemdheden. De Europeanen kennen elkaars culturele uitingen helemaal niet. Gezamenlijk hebben ze slechts de Amerikaanse cultuur, wiens films ze kijken, wiens muziek ze luisteren en wiens beroemdheden ze aanbidden.

Er is een kloof tussen de Amerikanen en Europeanen. Amerikanen wonen op een andere planeet schreef Robert Kagan al in zijn boek Balans van de macht. Bawer lijkt zich daar bij aan te sluiten: Amerikanen zijn veel pragmatischer en vinden het vanzelfsprekend dat opinies zijn gebaseerd op de imperfecte reëel bestaande verhoudingen in de wereld. De Europeaan daar in tegen, is een idealist die zijn mening baseert op hoe een ideale wereld er uit zou moeten zien. In Europa zijn ideeën dan ook belangrijker dan de praktijk en overheerst een ideologische benadering. Hij komt er dan ook achter dat bij Europeanen begrippen als vrijheid en tirannie meestal iets anders beteken dan bij Amerikanen (Ooit door Isaiah Berlin gedefinieerd als het verschil tussen positieve en negatieve vrijheid). Ook heeft de geschiedenis van 1e en 2e wereld oorlog en daarna de koude oorlog op beide werelddelen een andere uitwerking gehad. De Amerikanen trekken daar de les uit, dat je vrijheid moet verdedigen tegen tirannie. De Europeaan echter geloofd daar niet in en ziet vrijheid als de ‘standard human condition’ van de mens, een situatie die nu juist door oorlog bedreigt wordt. De Europeaan gelooft dat je alles met overleg kan oplossen. Zelfs als de tegenpartij er abjecte uitgangspunten op na houdt. Er is niets en niemand waar doormiddel van overleg niet tot een oplossing gekomen kan worden. Het ideaal van de Europeaan is dan ook niet vrijheid, maar het compromis.

Maar ook op economische vlak zijn de opvattingen anders. De Europeaan gelooft nog dat de economie vooral een zero-sum affaire is: er is slechts een beperkte hoeveelheid rijkdom en die moet zo eerlijk mogelijk verdeeld worden. Dit in tegenstelling tot het idee dat welvaart vooral gecreëerd moet worden en dat de totale rijkdom op aarde zo kan toenemen. Voor de aanhangers van de zero-sum gedachte, is het sociaal democratisch Europa natuurlijk moreel superieur, immers waar wordt er meer eerlijk gedeeld dan in Europa? Onder de naam ontwikkelingshulp, herdistribueren de Europeanen op basis van hun bruto nationaal product zelfs de binnenlandse welvaart naar het buitenland. Dat die landen daardoor passief en afhankelijk worden en dat je ze misschien beter kunt helpen door middel van handel, zodat ze hun eigen welvaart creëren, is iets dat de meeste Europeanen totaal ontgaat. Dus ook op economische gebied is Amerika voor de European het grote voorbeeld hoe het toch vooral niet moet. Bawer verwijst daarom ook naar het uitstekende boek van de Duitser Olaf Gersemann. In “Cowboy Kapitalisme” waarin deze allerlei Europese dogma’s over het Amerikaanse kapitalisme weerlegd.

Dat de Europese elite, ondanks alle zorgelijke feiten, de gevaren van het islamitisch extremisme blijft negeren, komt aldus Bawer door dat de islam voor de socialisten de rol heeft overgenomen van wat vroeger het communisme voor hen had. Het is een alternatief voor het verderfelijke en materialistische Amerika. Net als destijds bij de communistische heilstaten wordt al het lelijks met de mantel der liefde bedekt om toch maar vooral niet de aandacht af te leiden van de ‘echte’ slechteriken, de Amerikanen. Hij verwijst dan ook naar het boek: Eurabia van Bat Ye’Or, waarin zij heeft gedocumenteerd, aan de hand van officiële EU stukken, hoe de Europese elite al tientallen jaren bezig is om kost wat ‘t kost samen met de islamitische wereld een tegenwicht tegen de Amerikaanse macht te vormen.

In het boek van Bawer staan veel bizarre anekdotes. Neem nu het verhaal over de Noorse minister van integratie die als ze een praatje houdt in een moskee een hoofddoek op doet. Dezelfde minister roemt de islamitische cultuur als zoveel ‘echter’ dan de Noorse. En op de vraag of de Noorse cultuur behouden moeten worden antwoord deze ‘intergratie’ minister met de onsterfelijke woorden: “Welke cultuur?”.

Ook het nieuwe antisemitisme, vaak verpakt als louter kritiek op de staat Israël, is onderwerp van Bawer’s boek. Hij produceert een schokkende lijst van incidenten, waar je, als je denkt al op de hoogte te zijn, toch nog steeds van schrikt. Ook beschrijft hij hoe de media de feiten rond dit nieuwe antisemitisme verzwijgt, verdraaid en verdoezeld. Dit alles in het kader om toch maar vooral de moslims uit de wind te houden.

Die zelfde media heeft ook de mythische ‘gematigde moslim meerderheid’ gecreëerd. Er is alleen een probleem met die meerderheid, je hoort of ziet ze nooit. Als de media denkt een gematigde moslim gevonden te hebben, dan blijkt hij later steevast toch weer niet zo gematigd. Zo werd in het Verenigd Koninkrijk door Blair, Sir Iqbal Sacranie geridderd, om zo de gematigde islam meer prestige te geven. Maar hoe gematigd is deze Sacranie als hij zegt dat de doodstraf voor Salman Rushdie nog te gemakkelijk is?

Het boek is niet optimistisch: hij voorziet een moslim meerderheid in Europa. Hoe Europa er met hen uit zal zien, is eigenlijk al niet meer in handen van de Europese liberale inwoners, maar vooral afhankelijk wat er met de ‘gematigde’ moslims zal gebeuren. De voorteken zijn niet gunstig, Bawer vraagt zich dan ook af of het niet al te laat is om het tij te keren. Maar gelukkig roept hij de Amerikanen ook op om de grenzen voor de Europeanen te openen i.p.v. ze achter te stellen met de immigratie quota’s. Ik ben voor, maar het zou dan wel eens heel snel, heel erg leeg in Europa kunnen worden!

Dit uitstekend geschreven boek vertelt het verhaal van een Amerikaanse schrijver in Europa die op onderzoek gaat naar de oorzaak van de Europese crisis. Dit heeft ons een een uniek perspectief opgeleverd. We zien een Europa door de ogen van een Amerikaan die het continent goed kent en goed zijn talen spreekt. Alleen een outsider met kennis van zaken lijkt ons zo’n uiterste verfrissende kijk op de zaak te kunnen bieden. Het is dan ook geen verassing dat het boek in Amerika, waar het al eerder uit kwam, een enorme bestseller is. Het behoort blijkbaar in de categorie boeken die je gelezen moet hebben. Er heeft zich al een lange lijst van experts afgetekend die meende op dit boek te moeten reageren. In al deze reacties oogst het boek veel lof (zie verderop onder: ‘Anderen over dit boek’. Dus dit vlotlezende boek met minder dan 250 pagina’s, is een boek dat iedereen in Europa zou moeten lezen, misschien dat het dan toch nog goed komt met ons continent. Een aanrader dus!


Home page - Bruce Bawer

Een deel van het boek is te lezen op Hoeiboei:
fragment 1
fragment 2
fragment 3

Besproken boek
Terwijl Europa Sliep
(De dreiging van de radicale islam)
Bruce Bawer
Meulenhoff, 2006
ISBN 9029077867
280 Blz.
Prijs: vergelijk.nl / beslist.nl (verschijnt Juni 2006)

Vertaling van: While Europe Slept


De Nederlanders
De volgende Nederlanders hebben de eer om te zijn genoemd in deze internationale bestseller en zijn met hun prachtige uitspraken doorgedrongen tot in de Verenigde Staten van Amerika:

Ayaan Hirsi Ali, Rita Verdonk, Pim Fortuyn, Geert Wilders Leon de Winter, Paul Rosenmuller, Jan Marijnissen, Wim Kok, Hans Kombrink, Gerrit Zalm, Bas Eenhoorn, Peter Storms, Bart Tromp, Jan Blokker, Marty Verkamman, Folkert Jensema, Geert Mak, Simon Kuper, Beatrix Armgard, Ali Eddaudi, de Rap groep DHC, Piet Hein Donner en Job Cohen.

Overigens heeft opper demoniezeerder Folkert Jensema (hoofdredacteur NRC) al zijn beklach bij uitgever Doubleday gedaan over dit boek. Hij eist dat in toekomstige uitgave van het boek, vertalingen en herdrukken, er geen melding meer wordt gemaakt van zijn rol bij het demoniseren van Pim Fortuyn. Lees het verhaal bij: NRC Onbudsman (Micha Kat) en De Journalist

Update:
NRC loog in kader bij Bawer-recensie

NRC recenseert boek van homosexueel Bawer


Anderen over dit boek

“A book of the utmost importance, full of deep concern for Europe and almost unbelievable revelations for most Americans.” — Booklist

"Bruce Bawer reveals how self-acclaimed European morality proves abjectly amoral in its appeasement of radical Islamic anti-Semitism, homophobia, gender apartheid, and religious intolerance. A sensitive and sober portrait of an increasingly insensitive and reckless continent.” Victor Davis Hanson

"... Radical Muslims who have settled in Western countries have in the past not only defended traditional teachings on apostasy and blasphemy, but even ... sought to impose them upon their new homelands. European countries have often dealt with those demands by conciliation and appeasement, a process detailed in Bruce Bawer's horrifying new book, While Europe Slept ..." — David Frum

“Bruce Bawer brings an American’s sensibilities and a writer’s insights to bear on the insistence by West Europeans that they really do not have a Muslim problem. Backed by deep research and wide personal experience, he argues that this blind denial is leading the continent to certain disaster. Bawer makes his case moderately but eloquently and powerfully. Will Europeans heed his warning?”Daniel Pipes

"In a sane world, it would be required reading in all European and American universities."Robert Spencer

“Bruce Bawer has produced a book that is at once riveting, disturbing, fascinating, chilling, and shocking. It is required reading for anyone who wants to understand how militant Islam has insinuated itself into the heart of the West.”Steven Emerson

“I have read no argument or book more viscerally convincing on this subject than Bawer's.” — Roger L. Simon

“A clarion call for the West to understand the radical threat to our freedoms from politicized fundamentalist Islam.” — Andrew Sullivan

“An honest and engaging account of a problem which, if left unaddressed, could engulf Europe in conflict. Europeans would do well to heed Mr. Bawer's advice and open their eyes.” — Abraham H. Foxman, National Director, Anti-Defamation League

"[In his book] Bawer now offers a more balanced, if still highly gloomy, prognosis as he surveys the European predicament"Francis Fukuyama



Andere Reviews
Katholiek Nieuwsblad - Geen lachspiegel
Vrij Nederland - Stephan Sanders
Volkskrant - H.J. Schoo
Elsevier - Interview
Mallors
Washington Post - Guess Who's Coming to Europe? (Bawers reactie)
Washington Times - Extremism in Europe, and questions of what's next
Philadelphia Inquirer - Author sees growing Muslim enclaves hoping to rule Europe
News & Observer - Europe's powder keg
The San Diego Union-Tribune - Clash of civilizations
The Jerusalem Post - A continent hurtling toward the abyss
Macleans.CA - Wake up, Europe. It may already be too late.
Indystar - Europe must awaken, face the enemy -- itself
Rocky Mountain News - Europe sleeps, Islam seethes
The Hudson Review - Crisis in Europe
East Bay Express - Outta This Place
FrontPageMagazine.com - Eurabian Nightmares by Andrew G. Bostom
FrontPageMagazine.com - Review by David Forsmark
Townhall - Will Europe become Eurabia?
Military.com - Review by Prof. Tom Miller
Slate - Europe vs. Radical Islam by Francis Fukuyama

Andere bloggers over dit boek:
Taalkr8 – De privé-Europeaan dient zich aan
Little Green Footballs (lgf), Powerline, Beautifulatrocities, Pajamasmedia, Science Blog, Clive Davis, Classically Liberal


Tags: , , , , , , , , , , , ,

Labels: , , ,

 
» Lees verder



 
08 mei 2006

Carnage and culture

Boekbespreking Carnage and culture (Landmark Battles in the Rise of Western Power) door Victor Davis Hanson

Landmark Battles in the Rise of Western Power
Victor Davis Hanson

Boek review Carnage and culture (Landmark Battles in the Rise of Western Power) door Victor Davis Hanson

Met dit boek is militair historicus en classicus Victor Davis Hanson bij het grote publiek in Amerika enorm bekend geworden. Weken voor de aanslagen van 11 September kwam zijn boek over de historische veldslagen in de boekhandel en had toen een enorme impact. In het prachtig geschreven werk illustreert Hanson aan de hand van deze veldslagen hoe de militaire dominantie van het Westen voortkomt uit specifieke en unieke elementen van onze Westerse cultuur. De kapitalistische cultuur met haar individuele vrijheid en zelfkritiek kan ook een enorme vernietigende slag kracht ontketenen.

Hanson zijn culturele benadering staat dan ook haaks op de populaire ‘omgevingstheorie’, waarin alles wordt verklaard door omgevingsfactoren. Het boek “Zwaarden, paarden en ziektekiemen” van Jared Diamond (vertaling van Guns, Germs and Steel) is daar een goed voorbeeld van. Opvallend is dat de culturele benadering van Hanson weinig aandacht krijgt in Nederland, maar dat de omgevingstheorie van Jared vlot in het Nederlands is vertaald. Toch zijn beiden bestseller auteurs. Het zal met het feit te maken hebben dat Hanson met zijn culturele benadering, te conservatief verwijst naar de klassieken, terwijl Jared beter aansluit bij de progressieve cultuur relativistische benadering.

Hanson is geen cultuur relativist en stelt dat Westerse waarden als individuele vrijheid, kapitalisme, democratie, wetenschappelijk onderzoek, rationalisme en de mogenlijkheid tot open debat een aantal unieke eigenschappen zijn die de Westerse legers bijzonder dodelijk hebben gemaakt. Niet Westerse samenlevingen hebben, zo laat het verleden ons zien, niet de kracht om zich hier effectief tegen te verzetten. Niet dat niet Westerse legers zo nu en dan niet ook een slag winnen, maar dat doet niets af aan het feit dat op de lange termijn het toch het Westen is dat dominant is doordat haar cultuur betere en meer dodelijke strijdmethoden mogelijk maakt.

Carnage and culture beschrijft negen historische veldslagen. Dit zijn geen saaie strategische verhandelingen maar prachtig geschreven verhalen met veel historische achtergronden. Een veldslag per hoofdstuk, waarbij telkens de nadruk komt te liggen op één specifiek aspect van de Westerse cultuur dat haar zo onderscheid van de niet Westerse culturen. In de loop van het boek verbindt hij deze eigenschappen met elkaar tot een logisch geheel.

De slag bij Salamis (480 voor Chr.)
Bij het Griekse eiland Salamis werd de grootste zeeslag ooit gevochten. Het was een korte maar hevige strijd. Na een paar uur tijd dreven er al 40.000 doden Perzische strijders in het water. Het was de Grieken met hun veel kleinere vloot gelukt om de enorme Perzische vloot van alleen heerser Xerxes te verslaan en dat zonder zelfs ook maar enige noemenswaardige verliezen te lijden. En dat was niet de eerste keer, eerder hadden de Grieken ook al een enorme Perzische overmacht verslagen bij Marathon. Hoe was dat toch mogelijk, dat de Grieken telkens maar weer met een veel kleiner leger, een veel grotere Perzisch slaven leger konden verslaan? Laten we in eerste plaats toch vooral blij zijn dat de Grieken dat konden en ook deden, want als de oosterse Xerxes de Griekse beschaving had weten te vernietigen, dan was er geen nu geen Westerse beschaving met haar unieke individuele vrijheid en democratie geweest. Volgens Hanson waren het juist deze typische Westerse, of eigenlijk Griekse, ideeën van individuele vrijheid die de Grieken het beslissende voordeel op de veel grotere slaven legers van Xerxes gaf.

De slag bij Gaugamela (331 voor Chr.)
De Grieken hadden in de loop ter tijd een heel efficiënte manier van oorlogsvoeren ontwikkeld om conflicten met omliggende Griekse stadstaten te beslechten. De verschillende stadstaten vochten op open terrein door middel van een frontale falanx aanval. Dit was een brute dodelijk manier van vechten, die veel discipline vergde, maar ook één die maar kort duurde. Die korte duur was belangrijk omdat de Griekse soldaten vrije burgers waren die buiten oorlogstijd hun eigen land moesten bewerken. Ze hadden dus geen tijd voor langdurig oorlogvoeren.

De Macedoniërs hebben voortgebouwd op deze specifieke Griekse krijgskunst en deze uitgebreid en verbeterd:

“The overriding agenda was to find the enemy, charge him, and annihilate him in open battle – victory going not to the larger force, but to the one who could maintain rank and break the enemy as a cohesive whole.” (P. 98)


Dit is precies wat de Macedonische Alexander de Grote deed: Hij zocht de frontale aanval met het veel grotere Perzische leger van koning Darius dat hij wilde verslaan. Darius wacht het leger van Alexander op bij Gaugamela. Tijdens de daar opvolgende veldslag weet Alexander door de linie heen te breken en Darius op de vlucht te doen slaan, met als gevolg dat het hele leger van Darius op de vlucht sloeg. Vervolgens slacht Alexander zoveel mogelijk terugtrekkende soldaten af, om hen niet op een volgend slagveld onder minder gunstige omstandigheden te hoeven te bevechten. Overigens komt Alexander er niet al te goed van af bij Hanson. Hoewel hij hem ook de verbreider van het Hellenisme noemt, noemt hij hem ook een heerser die veel Griekse vrijheden afgeschaft en hij vergelijkt hem zelfs met Hitler.

Cannae (216 voor Chr.)
Hannibal was de geniale veldheer van de Carthagers, die bij Cannae het gehele West Romeinse leger afslachte. De slag was een ramp voor het Westerse leger, nooit stierven er op een dag meer Westerse soldaten dan op Cannea:

“Never in the five-century history of Rome had so many infantrymen and their elected leaders been trapped on the battlefield with no certainty of escape. After the battle the thirty-one-year old Hannibal would collect the golden rings of more than eighty consuls, quaestors, tribunes, and scores of the equestrian class in a bushel.” (P. 105)


Maar tegelijkertijd illustreert het verder verloop van de Punische oorlog de enorme veerkracht van het Westen. Niet Rome maar Carthago wordt uiteindelijk vernietigd. Want ook als een slag wordt verloren, zelfs als een heel leger wordt vernietigd, zelfs dan nemen weer andere burgers de plaats in van de eerder afgeslachte soldaten.

Poitiers (732)
De Grieken en Romeinen vochten al als echte infanterie soldaten in een linie. Dit in tegen stelling tot de strijders van de barbaren. De effectiviteit van een niet Westerse strijder werd afgemeten aan het aantal tegenstander dat hij individueel wist te doden. Maar Westerse infanterie soldaten werden vooral beoordeeld op hun behoud van de linie. Dat dit een groot voordeel oplevert bleek bij de strijd bij Poitiers, waar Karel Martel deze strijdmethode inzette tegen een Moslim overmacht, die bezig was Europa te plunderen. Het numeriek kleiner maar gedisciplineerde leger wist een groter moslim leger middels een frontale aanval te verslaan.

Volgens Hanson heeft de Islam een inherente zwakte. Het is weliswaar een krachtige ideologie die volken met elkaar kan verbinden en die veroveringen tot een religieuze plicht maakt, om zo steeds meer gebieden aan de islam te onderwerpen, naar het is ook een ideologie die alles van voor de islamitische tijd tot onbelangrijk bestempelt. De Westelijke, Christelijke wereld was minder dogmatisch en vergat niet haar bronnen die haar in het verleden zoveel voorspoed hadden gebracht en dus werden de moslims weer bijna geheel uit Europa verdreven.

Techonchtitlan (1521)
Na de ontdekking van de nieuwe wereld, verovert Cortes met zijn privé legertje van conquistadores het enorme Azteekse rijk. Het is een bloedige geschiedenis, maar die was al begonnen voordat de conquistadores daar een voet aan wal hadden gezet. De Azteken waren buitengewoon gewelddadig theocratische imperialisten, die van de vele onderworpen stammen jaarlijks een enorme hoeveelheid mensen offers eisten. De conquistadores kregen dan ook hulp van de stammen die zoveel te lijden hadden gehad van de Azteken. Tenminste, zolang ze dachten dat de Spanjaarden zouden winnen. Hanson beschrijft uitgebreid hoe de veldslagen werden gevochten en welken tactieken werden gebruikt om met rationele manieren en een relatief klein Spaans legertje het enorme maar zeer centralistische Azteken rijk te verslaan. Dit was niet in de laatste plaats te danken aan de technologische superioriteit van de Spanjaarden:

“Western technologic superiority is not merely a result of the military renaissance of the sixteenth century or an accident of history, much less the result of natural resources, but predicated on an age-old method of investigation, a peculiar mentality that dates back to the Greeks and not earlier” (P. 231)


Lepanto (1571)
De zeeslag bij Lapanto illustreert de kracht van het kapitalisme wanneer de Europeanen ten strijden trekken tegen de veel grotere Ottomaanse vloot.

“Lepanto would be one of the last great battles in history in which a few Western powers united solely on the basis of shared culture and religion against Islam” (P. 255)


Het Westerse kapitalistische systeem dat de aangeboren hebzucht van mensen ten dienste stelt van haar samenleving, had de Europeanen enorm veel welvaart gebracht en zo ook het kapitaal verschaft voor een enorm krachtige bewapening. Het islamitische systeem van de Ottomanen bracht niet veel innovatie voort, maar ook niet het benodigde kapitaal:

“The spectacular growth of the Ottomans in the fifteenth century had hinged on two phenomena: the ability of nomadic peoples to unite and ride west and southward to capture and plunder the older and more settled wealthy states in its environs – Byzantines, Christian fiefdoms in the northern Balkans, Mamluks in Egypt, and Islamic regimes in eastern Anatolia and Iran – and their skill in taxing and transporting the wealth of the Orient such as cotton, spices, silk, and agricultural produce to Europe in exchange for weapons, ships, and manufactured goods. As long as the Ottoman armies could acquire fresh lands and new plunder, find new sources of slaves, and monopolize the trade routes from East to West, the empire could spread and prosper, despite intrinsic inefficiencies in its economy and political instability in its imperial administration” (P. 265)


Bescherming van het privé bezit is hoeksteen van een kapitalistische samenleving. Illustratief voor hoe het stond met de bescherming van het privé kapitaal in het Ottomaanse rijk is het feit dat zelfs de generaals van het Ottomaanse leger, hun privé kapitaal geheel moesten meenemen op hun slagschepen. Alleen daar was het veilig tegen de willekeurige confiscaties van de Ottomaanse staat. Het verlies van de Ottomanen kwam dan ook niet door tactische fouten of gebrek aan moed. Het is geld dat oorlogen wint en verliest:

“The tragic loss of thousands of Ottoman faithful in the waters of Aetolia was due rather to the Christians’ more or less godless system of market capitalism that produced in plenitude galleasses, harquebuses, cannon, boarding nets, mass-produced galleys –and risk-taking commanders …” (P. 275)


Rorke’s Drift (1879)
Het is discipline dat van strijders soldaten maakt. De slag bij Rorke’s Drift in Afrika illustreert dit heel goed. De Engelse waren Zulu land ingetrokken en waren daar een grote overmacht aan Zulu’s tegen gekomen. Het hele Engelse kamp werd uitgemoord. Bij de veel kleinere bevoorradingspost bij Rorke’s Drift zaten vele malen minder Engelse soldaten, die de dag er na met het Zulu leger te maken kregen. Deze slag werd echter wel gewonnen door de Engelse soldaten, aangezien hier de soldaten wel als soldaten vochten en wel voorbereidingen hadden getroffen en wel gedisciplineerd in linies konden vechten.

Overigens prijst Hanson het Engelse imperialisme niet, maar romantiseert hij ook de Zulu’s niet. Onder het moorddadige bewind van koning Shaka Zulu alleen al, stierven vele malen meer Afrikanen dan bij alle veldslagen met de Engelse legers.

Midway (1942)
De Japanners hadden voor de 2e wereld oorlog veel zaken van de Westerse cultuur geïncorporeerd en zo in korte tijd een enorm krachtig leger opgebouwd. Dat ze niettemin toch de oorlog verloren van een in veel opzichten inferieure Amerikaanse vloot, wijt Hanson aan strategisch fouten en aan de onvrije Japanse cultuur. Door deze onvrije cultuur werden de troepen star en centraal geleid en konden ze niet zo inventief vechten als de Amerikaanse troepen. Bij de Amerikanen was veel meer discussie in de leiding en werden de beslissingen veel decentraler genomen.

Maar de enorm snelle opkomst, minder dan een kwart eeuw, van Japan als militaire grootmacht is ook:

“the classical refutation of the now popular idea that topography, resources such as iron and coal dispositions, or genetic susceptibility to disease and other natural factors largely determinate cultural dynamism and military prowess” (P. 359)


Tet (1968)
Vietnam was een vuile oorlog die door vele nog steeds niet goed begrepen wordt. Maar Hanson geeft ons een heldere kijk op het conflict en weerlegt veel gehoorde populistische kritiek op deze oorlog. Zo is de oorlog niet op het slagveld verloren, de Amerikaanse soldaten hebben geen slag verloren, maar ze hebben ook de oorlog niet gewonnen. In feite is de oorlog aan het thuisfront verloren.

Dat thuisfront is men gaan verliezen met het Tet offensief van 1968. Tijdens dit offensief hielden de communisten zich niet aan de wapenstilstand en vielen vele steden in het niet communistische zuiden aan. De communisten dachten zo een massale volksopstand te kunnen ontketenen, maar dat mislukte. Er was bij de Vietnamese bevolking nauwelijks steun voor de communisten. De hele operatie was eigenlijk één grote mislukking die heel veel communisten het leven koste.

Maar voor het Amerikaanse publiek was het een bewijs van de kracht van de Noord Vietnamezen, die blijkbaar elke plek konden aanvallen. Ook de anti-oorlogscampagne in de media werd er heviger door. Tijdens het Tet offensief werd ook de beruchte foto gemaakt waarbij een ‘burger’ door een Vietnamese generaal door het hoofd werd geschoten.

“An especially disturbing picture was shown for days on television: General Nguyen Ngoc Loan blowing the brains out of a captured Vietcong infiltrator. That the prisoner had been part of infiltration units which just earlier had gunned down many of Loan’s security forces, including one officer at home with his wife and children, or that enemy agents out of uniform and in civilian dress were not accorded the same treatment as captured soldiers, was lost in the journalistic frenzy. Eddie Adams, the Associated Press photographer who snapped the picture for Life magazine, won the Pulitzer Prize for photography.” (P. 392/393)


Hoewel de oorlog werd verloren aan het thuisfront en dat de anti-oorlogspers het verwijt kan worden gemaakt dat ze het idee van loyale oppositie heeft uitgehold, is de vrije pers niet de veroorzaker van het verlies van de oorlog. De oorzaak is volgens Hanson dat de Amerikanen onder zelf opgelegde regels vochten, die het onmogelijk maakte om de oorlog te winnen. Deze regels hadden de Amerikanen zich zelf opgelegd om het conflict ten tijden van de koude oorlog niet te laten escaleren. Maar doordat men een invasie van het Noorden en het bombarderen van logistiek belangrijke punten uitsloot (men zou wel eens per ongeluk Russische adviseurs kunnen treffen!) werd het onmogelijk de oorlog te winnen. Volgens Hanson kwam het er eigenlijk op neer dat men liever Amerikaanse soldaten liet sneuvelen, dan dat men in Noord Vietnam per ongeluk Russen zou dood bombarderen. In feite een strategie waarvoor men nooit had mogen kiezen.

De slag met het communisme in Indochina had het Westen dan wel verloren (met alle verschrikkelijke gevolgen voor de lokale bevolking van dien), maar de verdeeldheid in het Westen had er niet voor gezorgd dat ook de koude oorlog met het communisme werd verloren. Sterker nog, die verdeeldheid is iets van alle tijden in het Westen en een voorwaarde voor Westerse vrijheid, het is juist deze kritische benadering die het Westen zo sterk maakt, aldus Hanson.

Conclusie
Een prachtig geschreven boek dat hoewel het voor 11 september 2001 is geschreven, toch al opvallend kritisch over de islam schrijft. Let wel het betreft hier slechts een heel klein deel van het boek (de slag bij Poitiers). Voor de lange termijn noemt Hanson dan ook niet het Islamitische terrorisme als grootste gevaar. Hoewel hij wel schrijft dat niet Westerse legers de meest waarschijnlijke bedreiging voor de korte termijn zijn, is deze dreiging toch niet de meest gevaarlijke. De grootste bedreiging voor de toekomst zijn interne oorlogen in het Westen zelf. Oorlogen tussen Westerse democratieën mogen dan historisch gezien minder frequent zijn, ze zijn ook vele malen meer dodelijk gebleken. De Westerse legers zijn nu eenmaal de beste en meest dodelijke legers. Een eventuele vijandschap in het Westen, tussen bijvoorbeeld Europa en Amerika is dan ook veel gevaarlijker dan bijvoorbeeld een oorlog tussen de islamitische staten en het Westen. In de softcover versie, die een tijd na 11 september 2001 verscheen, heeft Hanson nog een nawoord opgenomen waarbij hij reageert op de aanslagen van 11 september. Hij stelt daarin dat Amerika de oorlog tegen het terrorisme zal winnen en wel om de redenen die hij al in zijn boek beschreven had.

“Few seem to grasp that the military situation for the West is far brighter now that once faced at Themistocles in the bay of Salamis or poor Don Juan on the deck of the La Reale. It is almost as if with great power comes greater Western insecurity; at a time of unprecedented global influence, Americans appear to express less confidence in their culture’s morality and capabilities that did the Greeks, Romans, and Italians at the point of near extinction. If that ignorance about our contemporary strength is as widespread as it seems, than the final premise of Carnage and Culture –that the chief danger of Western militaries is not their weakness, but their unmatched power to kill– remains the most germane and yet unrecognized lesson of our current conflict. (P. 463)



Besproken boek:

Carnage and culture
Landmark Battles in the Rise of Western Power
Victor David Hanson
Anchor Books / Random House 2001
ISBN 0-385-72038-6

Website van Victor David Hanson


Andere over dit boek:

No one offers a more compelling picture of how wars reflect and effect the societies, including our own, that wage them.” – National Review

Hanson… is becomming one of the best-known historians in America… [Carnage and Culture] can only enhance his reputation.” – John Keegan

“Vivid . . . ambitious . . . Challenges readers to broaden their horizons and examine their assumptions. . . . [Hanson] more than makes his case.” — The New York Times Book Review

Amazon.com's Best of 2001


Reviews
Tijdschrift van Nederlandse officieren vereniging (27-4-2005)
Policy Review by Woody West
Foreign Affairs by Eliot A. Cohen
National War College by Christopher Bassford
Joint Force Quarterly by John Hillen
Reason Magazine by Chris Bray
Pointer (Singapore Armed Forces) by Mr Kung Chien Wen
New York Times - The Way of the West by Geoffrey Parker


Hanson in de media
VIDEO: Interview met Victor David Hanson (Hoover Institute - Uncommon Knowledge)
VIDEO: Book TV - In Depth
VIDEO: Guest on Conversation with History (UC Berkeley)
Interview bij Right Wing News
Zijn columns bij: National Review en Real Clear Politics


Tags: , , , , , , , , , ,

Labels: , ,

 
» Lees verder



 
04 mei 2006

Jean-François Revel (1924-2006)

Zondag ochtend is de Franse intellectueel Jean-François Revel op 82 jarige leeftijd overleden. Revel is voor een Franse filosoof een merkwaardig iemand, aangezien hij kan getypeerd worden als een liberaal of als een conservatief. Bovendien had hij een hekel aan linkse intellectuelen.

Hij was dan ook een van de weinige pro-Amerikaanse Franse schrijvers. In zijn laatste boek "L'obsession anti-américaine" (In Engelse vertaling verschenen als: Anti-Americanism) analyseert hij anti-Amerikanisme in Europa en de rest van de wereld. Door haar paradoxen, tegenstellingen en leugens zichtbaar te maken, laat Revel zien dat het vooral wordt aangewakkerd door de culturele en politieke elites in plaats van dat het breed wordt gedragen door de verschillende bevolkingen. Reeds in 1970 was Revel “verbaasd over het feit dat bijna alles wat Europeanen over de VS zeggen onjuist is”. Sinds dien is niets veranderd. Lees zijn voorbeeld van Frans anti-Amerikanisme in de pers en door politici er naar op na (uit Anti-Americanism):
According to our commentators the fact that the US unemployment rate had dropped below 5 percent since 1984 whereas our own had skyrocketed to around 12 percent, meant nothing good for the US, given that these jobs were mostly "menial jobs." Ah! Here we have the myth of the menial jobs. How it has comforted us! During the economic slowdown of the first half of 2001 the American unemployment rate rose from 4.4 percent of the working population to 5.5 percent. On 7 May 2001 the French economic daily La Tribune immediately printed a full first page headline "Full Employment Ends in the United States." This is but one example.

Yet, at precisely the same time the French government applauded itself frenetically for having reduced our own unemployment rate to 8.7 percent, i.e. almost twice the American rate (without taking into account the tens of thousands of actual unemployed that France artificially excludes from its statistics).

By September 2001 the unemployment rate in France already exceeded 9 percent. On 15 February 2001 Le Monde published an article entitled "The End of the American Economic Dream." In other words, a practically uninterrupted growth of 17 years (1983-2000), an unprecedented technological revolution since the 19th century, the creation of tens of millions of new jobs, an unemployment rate of only 4 percent as well as an enormous and unexpected demographic increase from 248 million to 281 million between 1990 and 2000-all this was but a "dream." What a pity that France did not realize this dream!

Granted, the author of the article readily straddles the hobbyhorse of the "menial jobs" and deplores that France Americanized itself to the point of "copying the sad example of the working poor." As if this were the only example given by the American economy from which no lesson can be learned. Undoubtedly, France was better off remaining faithful to its own model of the not working poor.

Daarnaast bekritiseert Revel de antiglobalisten voor, onder het mom van gelijkheid en bestrijding van armoede, eigenlijk te vechten tegen het liberale kapitalisme en democratie, wiens grootste vertegenwoordiger de USA is:
Must we close our eyes to the achievements of the last 50 years of increasing economic liberty, when worldwide production grew by a factor of six and the volume of exports by a factor of 17? Must investment capitalism abroad, the engine of extraordinary, racing progress for many previously poor countries, be banned just because it often brings links to America?

We French have had little to say against Saddam Hussein, Muammar Qaddafi, Kim Jong Il, Fidel Castro, Robert Mugabe, the imams of the Islamic Republic of Iran, or the bosses of China and Vietnam. We reserve our admonitions and our contempt and our attacks for the U.S., for Ronald Reagan and George W. Bush, and for Europeans like Margaret Thatcher, Silvio Berlusconi, and Tony Blair, because they are insufficiently hostile to capitalism. Our enemy is not the dictator but the free market economy.

Anti-globalizers make the same mistake. What's important to them is not the eradication of poverty. Rather, it is the propaganda value they gain from linking poverty to the spreading market economy. But this puts them on the wrong side of all evidence, of reality, of history. Life expectancy in Third World countries has more than doubled during the free-market dominated second half of the twentieth century. In India, food production has grown by a factor of ten, leading to the elimination of massive famines. In Latin America, per capita income doubled between 1950 and 1985. Over the past 50 years, Latin America on the whole has experienced an annual growth of 5 percent. No European country can boast an equivalent rate. These figures show to what an extent the mantras about ever-increasing poverty spring from ignorance or simple dishonesty. Where poverty continues to exist today it is almost wholly due to ruinously inefficient public sectors. [...]

Between 1960 and 2000, Africa received four times as much funding and aid per capita as Latin America or Asia. How was it that these last two continents took off, and not Africa? By practicing capitalism and establishing world trade. But it is pointless to set forth facts like these to anti-globalizers; they simply howl in indignation. In spreading the lie that globalization impoverishes the most needy, the protestors simply act upon their twin enthusiasms: anti-American and anti-capitalism. Their floating mass of some hundreds of thousands of demonstrators is their compensation for the frustration of having seen all the socialisms and all the revolutions fail. At a time when they have no positive alternative, yelling slogans and trashing cities and blocking international gatherings provide them with the illusion of moral action.

In zijn boek "Marx noch Jezus" (In het Engels verschenen onder de titel: Without Marx or Jesus) uit 1970 vergelijkt Revel het Europese en Amerikaanse studenten protest uit de jaren zestig. Volgens hem was deze studentenopstand in tegenstelling tot de Europese in 1968 niet socialistisch gekleurd, maar vloeide deze studentenopstand meer voort uit de Amerikaanse geest: de studenten kwamen op voor een samenleving van vrije burgers, in plaats van bepaald te worden van bovenuit door een elite.

Hij verzet zich dan ook tegen de toenmalige Franse intellectuelen (maar dit gaat nu nog steeds op) die zich het monopolie van de progressiviteit willen toe-eigenen, en de USA verdoemen tot een reactionair land. Hij toont overtuigend het ongelijk van deze intellectuelen aan en prijst Amerika als een voorbeeld natie.

Maar laten wij vooral ook niet zijn vaak geciteerde werk ‘La Tentation Totalitaire’ (In Nederlands verschenen als: ‘De totalitaire verleiding’) uit 1976 niet vergeten. Daar in beschuldigt hij linkse politici ervan te bezwijken voor de verleidingen van ‘progressieve dictators’ omdat die een ideale samenleving zouden nastreven.

Hoewel Revel zelf Atheïst was, heeft zijn zoon Matthieu Ricard zijn carrière als wetenschapper opgegeven om een Boeddhistische monnik in Nepal te worden en is nu een naaste medewerker van de Dalai Lama. In het boek "De Monnik en de filosoof", bediscussiëren vader en zoon rituelen, geloof en de zin van het leven. Revel concludeert dat het Westen veel kan leren van de Oosterse wijsheid, welke hij ziet als de “wetenschap van het denken”.


Dit artikel is grotendeels overgenomen van het Engelstalige blog The Brussels Journal en er zijn delen van het verhaal van In Flanders Fields blog over Revel in verwerkt.


Website: Jean-François Revel


Besproken boeken:

Anti-Americanism
Jean-Francois Revel
Encounter Books
ISBN 1893554856
(Oorspronkelijke titel: L'obsession anti-américaine)


Marx noch Jezus
ideologie noch religie
is de nieuwe wereldrevolutie reeds begonnen in de Verenigde Staten?

JEAN-FRANÇOIS REVEL
Het Wereldvenster, 1971.
Vertaling van: "Ni Marx ni Jésus"
(Engels: Without Marx or Jesus - The new American Revolution has begun)


De Monnik en de filosoof
Matthieu Ricard / Jean Francois Revel
Asoka, 2002
ISBN 9056700200
(Engels: The Monk and the Philosopher)


De totalitaire verleiding
Jean Francois Revel
Amsterdam, Arbeiderspers, 1977
Vertaling van: "La tentation totalitair"
(Engels: The Totalitarian Temptation)



Andere vertaalde boeken:
De kongsie der vromen, Amsterdam, De Arbeiderspers, 1968.
Geschiedenis van de westerse filosofie, Meppel, Boom, 1971.
Waarom de democratieën sterven, Antwerpen, Manteau, 1984, ISBN 90-223-0939-8.


Tags: , , , , , , , ,
 
» Lees verder




Leestafel.blogspot.com
Op de leestafel zullen regelmatig boek impressies worden gepubliceerd van zowel Nederlands als Engelstalige non-fictie boeken. Aangezien er jaarlijks een enorme hoeveelheid boeken wordt uitgegeven is het altijd moeilijk om daar de relevante en interessante boeken tussenuit te vissen. Met deze leestafel hoop ik dan ook andere aan goede boeken ideeën te helpen. – Ferdinand

"After two generations without war, Europeans have no idea what an enemy is." -- Ayaan Hirsi Ali
Eerdere artikelen
The secret war with Iran
De Grondleggers
The Reluctant Communist
Weg uit de islam
Islam voor varkens, apen, ezels en andere beesten
Eurabia
Liberal Fascism
Het Recht Om Ex-Moslim Te Zijn
Koran
The Suicide of Reason
<< Nieuwste artikelen
Archief
januari 2006 / februari 2006 / maart 2006 / april 2006 / mei 2006 / juni 2006 / juli 2006 / augustus 2006 / september 2006 / oktober 2006 / november 2006 / december 2006 / januari 2007 / juni 2007 / juli 2007 / augustus 2007 / september 2007 / januari 2008 / maart 2008 / augustus 2008 / september 2008 / november 2008 / huidige

XML Atom Feed   Bookmark
Leestafel Reviews
The Secret War with Iran
De Grondleggers
The Reluctant Communist
Weg uit de islam
Islam voor varkens, apen, ezels en andere beesten
Eurabia
Liberal Fascism
Het Recht om ex-moslim te zijn
The Suicide of Reason
De Historische Mohammed
Het Slapende Leger
Te gast bij de Ayatollah
Nieuwe inleiding tot de islam
The Future of the United Nations
War Made New
Londonistan
The Truth about Muhammad
Beschaving of wat er van over is
Mijn vrijheid - Ayaan Hirsi Ali
The Retreat of Reason
Ripples of Battle
Na Saddam
Eternal Iran
Buitengesloten
Why I Am Not a Muslim
Menace in Europe
The American Era
De Chinacode ontcijferd
Terwijl Europa Sliep
Carnage and culture
De aanvallen op Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali
Neoconservatism: why we need it
Islam en christendom
Allah & Eva
Aan de grenzen van het Amerikaans Imperium
How Babies Talk
De Historische Mohammed

Boeken lijsten
Victor Davis Hanson - Why study war?
Thomas Sowell - Suggested Readings
Walter E. Williams - Book Recommendation List
National Review - 100 best non-fiction
U.S. Army Professional Reading List
Command and General Staff College
ISI forum
Recensies
Boek Recensies
Peter van Maanen
Town Hall
Military Ink
NDU - Professional Military Reading Lists
chicagoboyz Military Book Suggestions
Required Counterterrorism Reading List
Links
Mijn favorieten links kan je nu vinden bij del.icio.us.
Return links
Klein Verzet Blog
Kayce's Korner
Nep Nederlander
A Deeper Look
(Plaats een link naar de leestafel en ik plaats hier een link terug)

Add to Technorati Favorites

Wij Vertrouwen Stemcomputers Niet