07 juli 2006
Eternal Iran
Continuity and Chaos
Patrick Clawson and Michael Rubin
Met dit nieuwe geschiedenis boek van deze heren van het American Enterprise Institute (de denktank die zojuist Ayaan Hirsi Ali heeft aangenomen) wordt in 160 pagina’s de gehele geschiedenis van Iran beschreven. In tegenstelling tot veel andere landen in het Midden Oosten, wiens grenzen ooit door de Westerse koloniale machten zijn vastgesteld, is Iran al een 2500 jaar oude identiteit.
De geschiedenis van Iran begint in 559 v. Chr. met koning Cyrus die er in slaagt de verschillende stammen van Iran te verenigen tot een groot Perzies rijk. Het door hem gestichte Achaemenid rijk zou later in zijn hoogtij dagen een gebied omvatten waar nu Griekenland, Egypte, Afghanistan en Pakistan liggen. Latere heersers als Darius en Xerxes hadden zelfs nog bijna de kiem van de Westerse beschaving in Griekenland vernietigd.
De Iraniërs zijn trots op deze lange geschiedenis en dat verklaart volgens de schrijvers het Iraanse nationalisme. Dat ze in de geschiedenis vaak zijn overheerst door andere grootmachten verklaart ook hun buitengewone achterdocht naar het buitenland. De eerste overheerser waren de Arabieren waardoor Iran nu Islamitisch is. De Arabieren konden de Perzen verslaan doordat die daarvoor een uitputtingsoorlog met het Oost Romeinse rijk hadden gevoerd. Door de Perzen aan hun islamitische rijk toe te voegen kregen de Arabieren een eeuwen oude centralistisch bureaucratie kado waarmee ze hun veroverde gebieden konden besturen.
“When Islamic fundamentalists in Western Europe preach about the contribution of Islamic civilization of scientific knowledge, they are referring not to Arab domains, but rather to the embrace of the arts and sciences in the Iranian world. Arabia, birthplace of Muhammad, had long since become a backwater.” (P.20)
Door het moslim extremisme in Iran, zou je gemakkelijk kunnen vergeten dat de Iraanse identiteit uit nog meer bestaat dan de Islam. Want hoewel de mullah’s hun uiterste best doen om het tegendeel te bewijzen en alle geschiedenis van voor de Islam proberen uit te wissen, blijft de pre-islamitische geschiedenis een belangrijk onderdeel van de Iraanse identiteit. Zo wordt er tot op de dag van vandaag in de Islamitische republiek Iran nog steeds pre-Islamitische feestdagen gevierd.
De schrijvers van dit boek menen dan ook dat de Iraanse revolutie niet een logisch gevolg is van de geschiedenis van Iran. Volgens hen is er niet een geheel bevredigende verklaring te geven, anders dan dat Iran wel vaker de wereld, en zijn eigen bevolking verbaast doet staan. Volgens hen is de Islamitische revolutie dan ook een aberratie en zeker niet een diep verankerde stabiele toestand of een logisch gevolg van de geschiedenis van Iran.
Tijdens de beschrijving van de geschiedenis weerspreken de schrijvers ook veel mythen die zich rond de Islamitische revolutie hebben gevormd. Zo verwerpen ze het idee dat de Iraanse revolutie is gekomen omdat de Sjah wel de liberale oppositie onderdrukte maar niet de Islamisten. Want zo schrijven ze, de Sjah heeft wel degelijk hard opgetreden tegen de religieuze politieke oppositie. Voor de revolutie heeft hij ook nog aangeboden om samen met de liberale oppositie de modernisering voort te zetten. De liberale oppositie zag echter meer in samenwerking met Khomeini. Volgens de schrijvers, had de Sjah een sterk centralistisch staat opgebouwd, waarbij alle beslissingen bij hem uitkwamen, maar had hij vervolgens niet de wil en de kracht om de revolutie neer te slaan. Ook het idee dat de Sjah een vriend van het Westen was, lijkt niet terecht. Hij was dan wel een krachtig moderniseerder, met de doelstelling om Iran weer in zijn oude glorie te herstellen, maar hij is ook de eerste geweest die het oliewapen tegen het Westen heeft ingezet.
Overigens is het ook een misvatting te denken dat alle geestelijken Khomeini steunden in de revolutie. De meeste moskeeën waren in handen van conservatieve moslims die zich niet direct wilden mengen in de wereldlijke macht. Op dit ogenblik staat de geestelijkheid in Iran echter wel onder controle van de islamitische revolutionaire macht. Maar dat geldt niet voor de belangrijkste heilige plaatsen Najaf en Koefa, want die liggen in het huidige Irak. In deze heilige plaatsen, zetelen dan ook vele Iraanse moslim geleerden die nu onafhankelijk van de Iraanse revolutionaire macht hun ideeën kunnen verspreiden. Deze shitische heiligeplaatsen zullen, nu de soenitische Sadam de shitische bevolking niet meer zo kan onderdrukken, een stuk belangrijker worden. Dit moet de huidige islamitische mullah’s in Iran wel zorgen baren, want ook zij weten nog dat de laatste Iraanse revolutie ook daar begonnen is. Khomeini heeft, voordat hij naar Frankrijk werd verbannen, van uit deze heilige plaatsen in Irak, zijn revolutionaire ideeën kunnen verspreiden zonder last te hebben van de Iraanse staatscontrole.
Ook wijzen de schrijvers ons op het feit dat Iraanse hervormers niet perse democratische krachten hoeven te zijn. Zo had het Westen veel te hoge verwachtingen van Khatami. Dit kwam deels omdat men de aard van de Iraanse politiek en regiem niet goed interpreteerde. Khatami was dan al gevolg van het hervormingssentiment onder de Iraanse bevolking gekozen, maar hij zelf was geen hervormer. Hij wilde de islamitische republiek verbeteren en vooral niet de eenheid onder de klerken verstoren.
De schrijvers van dit boek benadrukken de potentiële instabiliteit van het huidige regiem en wijzen op de onrust en opstanden, die voortekenen kunnen zijn van een revolutie. Maar, waarschuwen ze, dit alles kan net zo goed leiden tot meer repressie en een soort schurkenstaat als Syrië.
Dit is een fraai boek voor iedereen die wat meer achtergrond kennis wil hebben over Iran en haar geschiedenis. In hoog tempo wordt je als lezer vlot door de geschiedenis van dit eeuwen oude land geleid. Een aanrader.
Michael Rubin @ AEI
Patrick Clawson @ Washington Institute
Besproken boek
Eternal Iran
Continuity and Chaos
Patrick Clawson and Michael Rubin
Palgrave Macmillan, November 2005
ISBN 1403962758
160 pagina's
Prijs: Amazon
Anderen over dit boek
“An essential guide to a country, and a foreign policy problem, that we ignore at our peril” – Rich Lowry, Editor, National Review
“Eternal Iran is a sophisticated and subtle book, a seamless narrative of Iranian history and contemporary politics. A book of careful scholarship, yet accessible to a wide readership. One of the best accounts of recent years on that important and problematic country.” – Fouad Ajami
Links
MERIA – Essay gebaseerd op boek
Conservatives Anonymous - Review
National Review – Q&A met de schrijvers
WAMU 88.5FM – Radio Show incl. Patrick Clawson
National Review – Article by Michael Rubin
AEI – Article by Michael Rubin
Labels: current affairs, engelstalig, geschiedenis
Reacties van bezoekers:
Een reactie posten
<< NAAR HOME PAGE
Bookmark
