10 januari 2007
Nieuwe inleiding tot de islam
Dr. J.J.G. Jansen (Arabist Hans Jansen)
Het is eigenlijk nogal lastig om fatsoenlijke Nederlandstalige boeken over de islam te vinden. Voor je het weet heb je weer een apologie in handen. Dat blijkt echter niet het geval met dit leerboekje. Het is oorspronkelijk bedoeld als inleiding in de islam voor ieder die zich wil verdiepen in een van de talen uit de islamitische landen, maar voldoet prima voor iedereen die meer wil weten over de islam.
Een ander voordeel van dit boek is dat het niet nieuw en niet oud is. Niet nieuw want het is al in 1998 geschreven. Maar echt oud is dat natuurlijk ook niet, het eigenlijk net oud genoeg om niet beïnvloedt te zijn door de aanslagen van 11 september en alles wat daar op volgde. Hoewel hier en daar het gevaar van het moslim extremisme voor Nederland wat wordt gebagatelliseerd is het toch een kritisch boek dat zeer de moeite waard is. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de onbevangen beschrijving van het woord kufr, dat moslims voor de ongelovige niet moslims hanteren:
“Kufr wordt meestal vertaald met ‘ongeloof’, maar er zijn contexten waarin die vertaling geen aanbeveling verdient. Een grondbetekenis is ‘ondankbaarheid’, en vandaar uit ontwikkelt de betekenis zich tot ‘ondankbaarheid voor de Goddelijke openbaring’, ‘heidendom’, ‘ongeloof’. In Koran 2:34 wordt ook Satan als Kafir aangeduid, direct nadat God tot hem heeft gesproken. In dat verband is ‘ongelovige’ een wat wonderlijke vertaling die slechts uit de context van Koran 2:30-39 past. Wellicht is een vertaling van kufr met iets als ‘meewerken aan de anti-God partij’, ‘zich verzetten tegen Gods goede plannen met de mens’, wel preciezer.” (P. 86)
Overigens was toen Jansen dit boek schreef Ayaan Hirsi Ali nog geen bekend persoon. Dus had ook een boze Mohammed Cheppih van de Wereld Moslim Liga haar nog niet op TV beschuldigd van geloofsafval. Een beschuldiging die voor ons Nederlanders niet zoveel betekenis heeft. Wij als niet-islamieten denken al snel dat zo’n boze opmerking is bedoeld om iemands neutraliteit of deskundigheid in twijfel te trekken. Maar niets is minder waar zo blijkt uit het volgende citaat uit deze inleiding tot de islam.
“Een moslim van kufr, ‘ongeloof’, te beschuldigen impliceert uiteraard ook dat hij de ridda, afval van de Islam wordt beschuldigd. Zo’n beschuldiging jegens een Moslim uitgebracht heeft altijd een sinistere bijklank, omdat de Islam op afval van de Islam de doodstraf stelt.” (P. 115)
Uit een voorbeeld als dit blijkt maar weer eens hoe belangrijk het is om te beschikken over achtergrondkennis zodat wij mensen elkaar kunnen begrijpen. Want voor je het weet praat je langs elkaar heen en mislukt de dialoog. Deze degelijke inleiding kan dat helpen voorkomen.
Het boek is dan ook zo geschreven dat het goed te begrijpen is voor leken. Vooral voor Westerse leken, die toch alles moeten relateren aan hun eigen ervaringen. Een belangrijk punt wat dit boek maakt is bijvoorbeeld dat men in de Westerse wereld, waar het Christendom toch de dominante godsdienst is, bij een godsdienst toch vooral aan geloof denkt. Je zou zelfs kunnen stellen dat voor de meeste mensen godsdienst en geloof eigenlijk synoniemen zijn. Het komt niet eens bij ons op, om te denken dat dit ook anders zou kunnen zijn. Toch is het bij de Islam anders. Binnen deze godsdienst staat de uitgebreide islamitische gedragsleer centraal. Alle handelingen in het leven, ook onschuldige en praktische handelingen, worden door deze islamitische gedragsleer bepaald. De islam is dan ook veel meer een wet dan een geloof zoals wij dat kennen. Een verschil dat zo zijn consequenties heeft.
Kortom een compleet en duidelijk werk, wellicht het beste dat binnen het Nederlandsentaalgebied beschikbaar is. Een aanrader.
Zie ook de website van Arabist Hans Jansen
Besproken boek
Nieuwe inleiding tot de islam / 2e druk
Dr. J.J.G. Jansen
Coutinho, 1998
ISBN 906283129X
280 pagina's
Prijs: vergelijk.nl / beslist.nl
Bibliografie
De Historische Mohammed, De Mekkaanse verhalen, 2005
Islam, een hoorcollege over de Islamitische godsdienst en cultuur, 2005
God heeft gezegd: terreur, tolerantie en de onvoltooide modernisering van de islam, 2003
Het Nut van God, 2001
The Dual Nature of Islamic Fundamentalism, 1997
De Koran uit het Arabisch Vertaald door Prof. dr. J.H. Kramers, 1992
Inleiding tot de Islam, 1987
The Neglected Duty: The Creed of Sadat's Assassins and Islamic Resurgence in the Middle East, 1986
The Interpretation of the Koran in Modern Egypt, 1974
Anderen over dit boek
Nieuwe inleiding tot de islam Helder boek over zaken die bekend zijn, maar waar weinigen het fijne van afweten: de koran, de vijf zuilen en feestdagen als de ramadan. - NRC
Deze inleiding tot de islam is met name bedoeld voor lezers die zich bezighouden met teksten die geschreven zijn door moslims en die uitgaan van een zekere voorkennis van bepaalde islamitische uitgangspunten, en voor mensen die te maken krijgen met islamitische standpunten en die willen weten wat daar de achtergrond van is. Als zodanig laat deze inleiding ook enkele islamitische en niet-islamitische personen aan het woord die van invloed zijn of zijn geweest op de beeldvorming van de islam ten aanzien van het westen en vice versa. Het boek heeft een heldere opbouw en een uitgebreide index. De bibliografie zou wat uitgebreider mogen zijn. De tekst kent nogal wat zetfouten. De auteur is universitair docent islamologie aan de Universiteit van Leiden. In deze tweede druk wordt ten opzichte van de eerste druk (a.i. 87-49-124-9) wat meer aandacht besteed aan zowel moslims als niet-moslims die over de islam geschreven hebben. Al met al is het een uitgebreide inleiding die zeker de moeite waard is voor degene die niet de gemakkelijke weg wil of kan kiezen. - Biblion recensie (Drs. W.H.C. Cuijpers)
Lastig om door te komen is Nieuwe Inleiding tot de islam van Hans Jansen, maar wie zich erin vastbijt, wordt beloond met een wel zeer volledige inleiding van een van Nederlands leidende islamologen. Een aanrader voor wie al een andere inleiding gelezen heeft. - Livius Onderwijs
Labels: islam, nederlandstalig
Reacties van bezoekers:
Een reactie posten
<< NAAR HOME PAGE
Bookmark
