De Leestafel
 
08 september 2006

The Retreat of Reason

Boekbespreking The Retreat of Reason van Anthony Browne

Political correctness and the corruption
of public debate in modern Britain
Anthony Browne

Review van The Retreat of Reason geschreven door Anthony Browne

Hoewel er vaak over politieke correctheid wordt gesproken, zou je je kunnen afvragen of dit begrip nu eigenlijk wel duidelijk gedefinieerd is. Doordat het vaak belachelijk wordt gemaakt zou je kunnen denken dat het iets onschuldigs is. Maar wie Browne’s boek leest, zal moeten concluderen dat het alles behalve onschuldig is en dat bij velen de aard van de hedendaagse politieke correctheid niet duidelijk is. Zelfs bij hen die het verwerpen lijkt er verwarring te bestaan. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat sommigen denken dat politieke correctheid fout is en dat dus alles wat politieke incorrect is dus automatisch het juiste oplevert. Andere menen weer dat politieke incorrectheid vooral staat voor grofheid en ongenuanceerdheid.

Kortom er is veel verwarring rond dit begrip. Iets wat ook nog in de hand wordt gewerkt door het feit dat politieke correctheid zelf ook politiek incorrect is. Er zijn dan ook bijna geen mensen te vinden die het fenomeen politieke correctheid openlijk wensen te verdedigen. De verdedigers van de politieke correctheid, verdedigen dan ook alleen de praktische toepassingen er van, maar niet het mechanisme zelf. In dit boek worden hiervan vele voorbeelden gegeven.

In het boek wordt verder beschreven dat politieke correctheid eigenlijk een verval van de rede, het met argumenten onderbouwen van de mening, is. Te lezen valt dat het politiek correcte zich baseert op het ‘gevoel’ en dat deze de plaats van de rede inneemt. Daarmee belemmert de hedendaagse politiek correcte beweging de toepassing van de rede als middel om de werkelijkheid vrij en onbevangen te onderzoeken. Politieke correctheid wordt dan ook beschreven als een moralistische ideologie, die de vrijheid van meningsuiting aan de ketting legt. Een ideologie die de rede vervangt door emoties en daarmee de objectieve werkelijkheid ondergeschikt maakt aan subjectieve deugden. Volgens Browne wordt er dan ook niet meer gekeken naar de rationele kracht van een argument, er wordt nog slechts een beroep gedaan op de emotie.

Hoewel politieke correctheid vaak belachelijk wordt gemaakt, is het volgens Browne toch zeker geen grap. Ook is het nog steeds niet verdwenen, sterker nog, het is nog steeds spring levend. Het verhindert het open debat op tal van onderwerpen en beperkt daarmee de samenleving om oplossingen te vinden voor problemen die ontstaan. De gevolgen zijn dan ook merkbaar bij het zoeken naar oplossingen in het onderwijs, rond immigratie, terrorisme, enz.

Ook probeert het boek antwoord te geven op de vraag, waar politieke correctheid vandaan komt. Volgens Browne begon het ooit als een onschuldige poging om beschaafdheid en consideratie te bevorderen voor de meer kwetsbare groepen in onze samenleving (van gehandicapten, vrouwen tot etnische minderheden). Maar naarmate het aan invloed won werd het een steeds dogmatischere en intollerantere beweging die geen afwijkingen meer toestond. Het werd daarmee een verraad van de liberale ideeën die het mogelijk hadden gemaakt. En, zo laat Browne ons zien, politieke correctheid is nu de drijvende kracht achter censuur wetten en het beperken van de vrijheid van meningsuiting.

De schrijver komt met de volgende definitie van politieke correctheid:

“Politieke correctheid is een ideologie die bepaalde groepen mensen classificeert als slachtoffers die beschermd moeten worden tegen kritiek en die de gelovigen doet geloven dat het niet getolereerd mag worden dat daar van afgeweken wordt.”


Waarbij de politiek correcte analyse eigenlijk simpel is:
  1. Identificeer het slachtoffer (de genen met de minste macht)
  2. Steun hen en hun belang, ongeacht andere factoren

Eventuele kritische vragen m.b.t. tot deze ‘slachtoffers’ die als kwetsbaar worden gezien, worden dan ook als een aanval gezien op het slachtoffer. Die gene die het ‘slachtoffer’ ‘aanvallen’ zijn dan ook de kwade genius die vervolgens wordt gedemoniseerd als ‘onderdrukker’. De politiek correcte zijn dus de deugdzamen, de mensen die daar kritisch over zijn automatisch niet. Het gevoel krijgt dus zo prioriteit boven de rede aldus Browne.

Als grondleggers van het de hedendaagse politieke correctheid worden diverse bronnen genoemd. Waarbij de Frankfurter school in periode vlak voor de 2e wereld oorlog een belangrijke rol lijkt te hebben gespeeld. Hier werden marxistische technieken van de economische theorie toegepast op culturele en sociale vraagstukken. Dit alles onder het motto: “Wie redt ons van de Westerse beschaving”.

Na de desillusie bij Westerse communisten over de Sovjetunie, men had immers geen geloofwaardig economisch alternatief voor het Westerse kapitalisme dat nog met economische argumenten verdedigd kon worden, richten men zich in de aanvallen op het Westen meer en meer op de Westerse cultuur. In tegenstelling tot de economie, zijn de gevolgen van ideeën op de cultuur veel moeilijker te meten. Maar net als het economische marxisme, is dit cultureel marxisme, steeds dogmatischer en intoleranter geworden.

Inmiddels is de politieke correctheid de dominante stroming geworden. In het verleden waren de rechtse, de conservatieve, het establishment en de verdedigers van de status-quo. Maar inmiddels zijn de links babyboomers van de counter culture, het establishment gaan vormen die de politieke correcte status-quo verdedigen. Daarmee zijn de traditionele rollen van links en rechts dus omgekeerd. Niet rechts is de verdediger van de status-quo, maar links (dit zorgt voor de nodige verwarring waardoor sommige denken dat links en rechts er niet meer toe doet omdat dit termen uit het verleden zouden zijn).

Hoe heeft het echter zo ver kunnen komen, dat het politiek correcte denken de norm is geworden? Volgens Browne moeten we de oorzaak zoeken in het feit dat onze beschaving in de huidige tijd zoveel welvaart kent, zonder externe bedreigingen. Zo’n beschaving kan zich ongestraft intellectuele decadentie veroorloven.

Maar sinds 9/11 is er echter wel een externe vijand zichtbaar geworden. De waan van het politiek correcte denken blijkt daarbij een grote belemmering te zijn om deze vijand het hoofd te bieden. De angst voor deze ‘externe’ bedreiging doet de realiteitszin weer toenemen. Daarmee is de angst, van vooral de gewone burger, dan ook een grote bedreiging gaan vormen voor het politiek correcte denken. Want hoewel het afwijken van de politiek correcte consensus een hoge maatschappelijke prijs heeft (hoewel minder voor de burgers dan voor de bestuurders elite) kan een extern gevaar deze angst doen overwinnen.

Toch bespreekt het boek ook de voordelen van politiek correct denken. Zo helpt het voorkomen dat de sterkere de zwakkere misbruikt. Het herdistribueert macht van de sterke naar de zwakkere, zoals ook de overheid tot op zekere hoogte welvaart herverdeeld van de rijke naar de armere. Maar dat deze voordelen niet opwegen tegen de nadelen blijkt al uit het feit dat het hoofdstuk met nadelen bijna 20x zo lang is.

Een groot nadeel van politieke correctheid is dat het een grote bedreiging is voor de politieke stabiliteit van een land. Doordat het de vrijheid van meningsuiting beperkt ondermijnd het de democratie en ontstaat er een kloof tussen bestuurders en burgers. Het maakt problemen die er zijn onbespreekbaar waardoor oplossingen uitblijven en de problemen toenemen. Dit vacuüm zal vroeg of laat worden ingevuld door extremere partijen die niet bang zijn om zich politiek incorrect uit te laten en tot paria verklaart te worden. Deze partijen kunnen vervolgens wel op ondemocratische wijze bestreden worden, maar dit is geen oplossing en het zal de maatschappelijke druk alleen maar doen toenemen. Browne noemt Nederland hierbij als voorbeeld:

“The closing down of normal democratic values can lead to explosive tensions in society, as the Netherlands most spectacularly found with the phenomenon rise and assassination of Pim Fortuyn” (P. 57)


Dit geld volgens Browne ook voor de situatie die na de slachting van Theo van Gogh in Nederland ontstond:

“The Netherlands has turned from one of the most socially cohesive countries in the world, where a prime minister could ride a bicycle in public, to one where Muslim and non-Muslims communities live in fear of each other.
In the Netherlands, political correctness undermined the functioning of its liberal democracy to such an extent that it was no longer able to debate and tackle serious and growing problems until tensions were so great in society that they exploded. It would have been far better if the problems had been openly discussed and addressed as they arose, diffusing tensions rather than exacerbating them.” (P. 58)


Nederland wordt ook op andere momenten in het boek als voorbeeld gebruikt. Zo komt in het begin van het boek de politiek correct verslaggeving van de Engelse pers over de slachting van Theo van Gogh ter sprake. De Engelse pers had meer sympathie voor het ‘slachtoffer’ Mohammed Bouyeri dan voor de vermoorde Van Gogh, het echte slachtoffer. De linkse consensus in de UK bleek toch te zijn dat de moord toch min of meer terecht was omdat Theo van Gogh de islam beledigd zou hebben.

“No country has yet been destroyed by political correctness – although the Netherlands has come close – but the ingredients are there.” (P. 54)


Maar ook wordt Nederland genoemd als een land waar iemand is veroordeeld voor de uitspraak “Nederland is vol” (Browne schrijft dat het in dit geval zou gaan om een gevangenis straf). Ook noemt hij Nederland in een lange rij Europese landen waar politieke partijen om hun mening worden verboden:

“Sometimes, the politically correct left take more extreme actions in their determination to prevent democracy – the anti-immigrant politician Pym Fortuyn was murdered by a left-wing animal rights activist to stop him from becoming prime minister.” (P. 56)


Overigens noemt Browne politieke correctheid een manier van denken over politiek die boven de specifieke politieke partijen uitstijgt. Het beïnvloedt vele beleidsterreinen waarvan Browne er talloze bespreekt, zo komen aan bod: het salaris niveau van vrouwen, Europa, kapitalisme, gezondheidszorg, criminaliteit, mensenrechten en terrorisme.

Een apart hoofdstuk wordt besteed aan discriminatie. Tegenwoordig iets slechts, maar in het verleden werd het gezien als een deugt aldus Browne. Discriminatie werd in het verleden dan ook aangemoedigd. Want door te discrimineren, onderscheid maken dus, kon men het verschil zien tussen iets goeds en iets slechts. Maar het politiek correct denken, heeft van discrimineren een vaag gedefinieerd en alles omvattend begrip gemaakt dat vooral voor slechtheid staat.

In het boek word beschreven op welke goede intenties het politiek correcte anti discriminatie denken is gebaseerd. Maar het laat ook zien, dat mensen in elke maatschappij discriminatie toepassen. Als mensen zich dit wat meer gewaar zouden zijn, zouden veel mensen waarschijnlijk het politiek correct zero-tollerance voor discriminatie als een lege hulst en als een loze boodschap zien. Het zou dan snel afgelopen zijn met dit modieuze gevoel dat de ratio zo overvleugelt.

Bij de bespreking van het begrip discriminatie passeren talloze voorbeelden en maakt Browne een overtuigend argument dat de zogenaamde politiek correcte oorlog tegen discriminatie toch eigenlijk vooral een oorlog om privileges is. Waarbij de zwakkere (vrouw, allochtoon, etc.) voor de sterkere (man, Westerling, etc.) gaat. Hoewel dit ook discriminatie is, wordt dit weer gezien als positieve discriminatie.

Dat het politiek correcte denken zo ver heeft kunnen komen is volgens Browne het gevolg van een krachtige welvarende, maar wel decadente, beschaving. Een beschaving die zich veilig genoeg voelt om goedkope emotie te verkiezen boven de ratio. Daarmee pleegt het politiek correcte denken dan ook de grootste zonde tegen de rede: de weigering om te debatteren over stellingen die ze afwijzen. De emotie wordt belangrijker geacht om de werkelijkheid te ontdekken dan de beschaafde en beargumenteerde rede.

Dit boek, of eigenlijk moet je zeggen boekje, want het is maar 90 pagina’s, geeft een goed overzicht van het verval van de rede. De rede heeft plaats gemaakt voor ‘het gevoel’. Dit ‘gevoel’ wordt verdedigd met het totalitaire politiek correcte denken. Je zou hopen dat onze politici dit boek zouden lezen.


Een deel van het boek kan hier gratis gedownload worden als pdf bestand.


Besproken boek

The Retreat of Reason
Political correctness and the corruption
of public debate in modern Britain
Anthony Browne
Civitas, januari 2006
ISBN 1903386470
94 pagina's
Prijs: amazon.co.uk
(inmiddels is er ook een 2ed verschenen zie: amazon.co.uk)


Anderen over dit boek

Anthony Browne, the Europe correspondent for the Times, has written a tremendously important pamphlet about political correctness” - Melanie Phillips

Anthony Browne’s recent excellent pamphlet on political correctness, The Retreat of Reason.” - Peter Whittle, Sunday Times


Anderen reviews
The Washington Times
The Sunday Times
Guardian
New Statesman
Melanie Phillips Diary
Islamophobia Watch


Tags: , , , , , , , , , , , , ,

Labels: , ,

 



Reacties van bezoekers:

Een reactie posten



<< NAAR HOME PAGE


Leestafel.blogspot.com
Op de leestafel zullen regelmatig boek impressies worden gepubliceerd van zowel Nederlands als Engelstalige non-fictie boeken. Aangezien er jaarlijks een enorme hoeveelheid boeken wordt uitgegeven is het altijd moeilijk om daar de relevante en interessante boeken tussenuit te vissen. Met deze leestafel hoop ik dan ook andere aan goede boeken ideeën te helpen. – Ferdinand

"After two generations without war, Europeans have no idea what an enemy is." -- Ayaan Hirsi Ali
Eerdere artikelen
Wat lezen de heren van Al Qaeda?
Ripples of Battle
Na Saddam
Eternal Iran
Buitengesloten
Why I Am Not a Muslim
Menace in Europe
The American Era
De Chinacode ontcijferd
Terwijl Europa Sliep
<< Nieuwste artikelen
Archief
januari 2006 / februari 2006 / maart 2006 / april 2006 / mei 2006 / juni 2006 / juli 2006 / augustus 2006 / september 2006 / oktober 2006 / november 2006 / december 2006 / januari 2007 / juni 2007 / juli 2007 / augustus 2007 / september 2007 / januari 2008 / maart 2008 / augustus 2008 / september 2008 / november 2008 / huidige

XML Atom Feed   Bookmark
Leestafel Reviews
The Secret War with Iran
De Grondleggers
The Reluctant Communist
Weg uit de islam
Islam voor varkens, apen, ezels en andere beesten
Eurabia
Liberal Fascism
Het Recht om ex-moslim te zijn
The Suicide of Reason
De Historische Mohammed
Het Slapende Leger
Te gast bij de Ayatollah
Nieuwe inleiding tot de islam
The Future of the United Nations
War Made New
Londonistan
The Truth about Muhammad
Beschaving of wat er van over is
Mijn vrijheid - Ayaan Hirsi Ali
The Retreat of Reason
Ripples of Battle
Na Saddam
Eternal Iran
Buitengesloten
Why I Am Not a Muslim
Menace in Europe
The American Era
De Chinacode ontcijferd
Terwijl Europa Sliep
Carnage and culture
De aanvallen op Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali
Neoconservatism: why we need it
Islam en christendom
Allah & Eva
Aan de grenzen van het Amerikaans Imperium
How Babies Talk
De Historische Mohammed

Boeken lijsten
Victor Davis Hanson - Why study war?
Thomas Sowell - Suggested Readings
Walter E. Williams - Book Recommendation List
National Review - 100 best non-fiction
U.S. Army Professional Reading List
Command and General Staff College
ISI forum
Recensies
Boek Recensies
Peter van Maanen
Town Hall
Military Ink
NDU - Professional Military Reading Lists
chicagoboyz Military Book Suggestions
Required Counterterrorism Reading List
Links
Mijn favorieten links kan je nu vinden bij del.icio.us.
Return links
Klein Verzet Blog
Kayce's Korner
Nep Nederlander
A Deeper Look
(Plaats een link naar de leestafel en ik plaats hier een link terug)

Add to Technorati Favorites

Wij Vertrouwen Stemcomputers Niet